(दिंडी)
कथा नवलाची सांगती ब्रह्मदेव ।
श्रवण करिती तें व्यास पूर्ण भाव ।
काशिराजाही नित्य उषाकाळीं ।
उठे स्नानादी करित योग्य काळीं ॥१॥
भोजनासी विनवीत सदानंदा ।
वदत भूपाला जेविलों अमोदा ।
बहुत पक्वान्नें सिविलीं अतां मीं ।
देत ढेकर ती वासयुक्त नामी ॥२॥
क्षीरलड्‌वादी सेवुनी शेष खाद्य ।
काशिराजासी दाखवी जगद्वंद्य ।
असें पाहुनियां भूप वदे त्यास ।
कुणीं पूजियलें सांग करा आस ॥३॥
(भुजंगप्रयात्)
नृपासी वदे वृत्त तें काश्यपेय ।
असें दंडकारण्य तें शांत होय ।
तिथें नामलापूर तें एक आहे ।
भृशुंडी मुनी भक्त तेथेंच राहे ॥४॥
मला पूर्ण भावें भजे नित्य राया ।
म्हणूनी दिली मी तया माझि काया ।
निघे भूंवईपासुनी एक सोंड ।
भृशुंडी असे नाम देईच गोड ॥५॥
असे शुद्ध चौथी तिथी आज भूपा ।
म्हणूनी यजी भक्त मातें उमोपा ।
समर्पी मलाही बहू मिष्ट खाद्यें ।
विवाहार्थ त्याला शरणं प्रपद्ये ॥६॥
भृंशुडीस माझा कथीं हा निरोप ।
म्हणूनीच आलों वदे त्यास भूप ।
सुनैवेद्य जो तूं मला दाखवीला ।
मला योग्य वेळीं असे प्राप्त झाला ॥७॥
वदे भूप तेव्हां तया होय ऐसें ।
निघे एकटा तो रथीं बैसलासे ।
करीं घेतलीं शस्त्र अस्त्रेंचि त्यानें ।
त्वरें पातला तो तिथें शांततेनें ॥८॥
भृशुंडीस रायें नमीलें पदांला ।
तयासी कथी तो सुरानंद बोला ।
वदे कारणासी मुनीला नृपाल ।
वदे त्या नृपाला मुनी येच बोल ॥९॥
(गीति)
तो परमात्मा निर्गुण, आहे राजा प्रभू निराकार ।
तुझिया सदनीं आला, हें भाषण सत्य मिथ्य कीं इतर ॥१०॥
निर्णय करितां मजला, अशक्य आहे कथी तईं रुपा ।
काशीराज म्हणे त्या, अनंत रुपें म्हणून त्या रुपा ॥११॥
विधिशेष वर्णितां तें, झाले नाहीं समर्थ कीं साचे ।
सध्यां ते प्रभु जन्मति, कश्यपसदनीं मनूज रुपाचे ॥१२॥
त्याचें नांव महोत्कट, आहे वयही खरोखरी सात ।
बुद्धीमान असूनी, उत्तम अयुधें धरीत हस्तांत ॥१३॥
ऐसें असून त्याला, प्रार्थी कश्यप म्हणून मानव तो ।
बालक मदीय सदनीं, आहे मुनि भूप भाषणा श्रवि तो ॥१४॥
भूपा भृशुंडि वदला, शुंडा आली तया प्रभावानें ।
तो माझा देव असा, नाहीं वदतो खरोखरी मानें ॥१५॥
जरि तो परमात्मा कीं, रुप निराकार धरुन साकार ।
झाला असेल तरि त्या, सोडुन इतरां प्रभुस भजणार ॥१६॥
मुनिभाष्य ऐकुनी त्या, रायासी खेद जाहला भारी ।
राजा मुनीस वदला, ऐकुन वाणी श्रमी असा भारी ॥१७॥
जरि दर्शनास आलों, झालों मी वाटतेंच दुर्दैवी ।
विव्हळ त्यास बघूनी, भृशुंडि भूपा पुरांत त्या ठेवी ॥१८॥
मुनि त्यास नयन मिटण्या, सांगे तेव्हां मिटे नयन राजा ।
मुनिंनीं पाहुन शिरसीं, हस्ता ठेवून पोंचवी राजा ॥१९॥
घडलें वृत्त कथी तो, कश्यपपुत्रास तेधवां भूप ।
अपुला भक्त न आला, वाटे कौतुक तयास तें अमुप ॥२०॥