पंचीकरण - अभंग २६ ते ३०

॥२६॥
हिरियाच्या पोटीं मांदुसाच्या कोटी ।
सुवर्णाच्या ताटीं काचखडे ॥१॥
काचखडे हेमी तैसें दृश्य रामीं ।
स्वरूपविश्रामी श्रमु माया ॥२॥
माया हे असार स्वरूपें तेम सार ।
पाहिला निर्धार रामदासीं ॥३॥
॥२७॥
ताकहि पांढरें दूधहि पांढरें ।
चवी जेवणारें जाणिजेते ॥१॥
जाणिजे ते चवी गुळासाखरेची ।
पाहा तो तेथेंची भेद आहे ॥२॥
भेद आहे तैसा अभेदाचे परी ।
जाणिजे चतुरीं दास म्हणे ॥३॥
॥२८॥
वृक्षाविण छाया गुणाविण माया ।
बिंबाविंण वायां प्रतिबिंब ॥१॥
प्रतिबिंब भासे सिंधुविणें लहरी ।
सोन्याविण परी अळंकार ॥२॥
अळंकार कृत्य कृत्याविणें केंवी ।
कैंची गदा गोवी निर्गुणाची ॥३॥
निर्गुणासि गुण हेंचि मूर्खपण ।
दृश्याविण खूण दृष्टांताची ॥४॥
दृष्टांताची खूण परब्रह्मीं घडे ।
वेदा मौन्य पडे कासयासी ॥५॥
कासयासी तेव्हां अद्वैत पाहावें ।
द्वैतचि स्वभावें ब्रह्म झालें ॥६॥
झाले परब्रह्म अत्यंत सुगम ।
ब्रह्म आणि भ्रम एक रूप ॥७॥
एकरूप आहे दूध आणि ताक ।
हंसेविण काक बोलताती ॥८॥
बोलताती सर्व ब्रह्म ऐसें बंड ।
सवंही थोतांड सत्य जाणा ॥९॥
सत्य जाणा ब्रह्म निर्मळ निश्चळ ।
मायेचा विटाळ जेथें नाही ॥१०॥
जेथें नाही गुण त्या नांव निर्गुण ।
गुरुमुखें खूण ठांई पडे ॥११॥
ठाईं पडे सत्य शाश्वत स्वरूप ।
मग आपेंआप बुझसील ॥१२॥
बुझसील साच धरितां विश्वास ।
ओवी रामदास सांगतसे ॥१३॥
॥२९॥
रत्नपारखिया रत्नचि परीक्षी ।
अलक्षातें लक्षी ऐसा नाहीं ॥१॥
ऐसा नाहीं कोणी देवाचा पारखी ।
आपली ओळखी ठाईं पाडी ॥२॥
ठाईं पाडी निजस्वरूप आपुलें ।
असोनि चोरिलें जवळीच ॥३॥
जवळी ना दुरी पाताळीं ना वरी ।
सबाह्य अभ्यं-तरीं कोदलेंची ॥४॥
कोंदलेंचि असे परि तें न दिसे ।
जवळिच कैसें आढळेना ॥५॥
आढळेना अंगीं असोनि सर्वांगीं ।
जयालागीं योगी धुंडिताती ॥६॥
कडाकपाटीं शिखरीं ।
समागमें हरी चोजवेना ॥७॥
चोजवेना एका सद्‍गुरुवांचूनी ।
निश्चय हा मनीं पाविजेती ॥८॥
पाविजे निश्चयो दृढ स्वरूपाचा ।
तिहीं प्रचीतीचा एकभाव ॥९॥
एकभाव भक्ति रामीं रामदासीं ।
विभक्ति विश्वासी दुरी ठेली ॥१०॥
॥३०॥
बाह्य नारिकेळ भीतरीं नरोटी ।
तैशापरी दृष्टि स्वस्वरूपीं ॥१॥
स्वस्वरूपीं माया जैसी दुमीं छाया ।
कां तें भासे वायां मृगजळ ॥२॥
मृगजळ भासे मार्तंडाकरितां ।
स्वरूपीं पहातां बिंब नाहीं ॥३॥
बिंब नाहीं जेथें कैंचें प्रतिबिंब ।
एकचि स्वयंभ स्वस्वरूपीं ॥४॥
स्वस्वरूपीं भास नाथिला आभास ।
धरिजे विश्वास दास म्हणे ॥५॥