सुभरावबावाकृत पदें
अनेककविकृत पदें.
पद १ लें
अंत त्या सुखासि नसे म्हणुनी म्हणती संत रे ! ।
घडे यापरि जेव्हां स्वरुपीं सत्वाचा एकांत रे ! ॥ध्रुवपद.॥
तदाकारवृत्तीसरिसे स्वप्रकाशें आत्मा विलसे ।
त्याचि अंगें पहाणें पावे तेथेंची विश्रांति रे ! ॥अंत०॥१॥
विषयभान जेथें शून्य । चित्त चैतन्य अनन्य ।
स्फुरे प्रत्यय जैसा दीप मंदिरीं निवांत रे ! ॥अंत०॥२॥
विघरे प्रसादित स्मृती । उर्वरित पूर्ण ज्ञप्ती ।
कैसें तें बोलावें जे कां स्फूर्तीचाही प्रांत रे ! ॥अंत०॥३॥
दास भावें जगन्निवास । विश्वात्मत्वें ध्यातां त्यास ।
दे कृपेनें प्रतिती ऐशी श्रीगुरू लक्ष्मीकांत रे ! ॥अंत०॥४॥
पद २ रें
तें नव्हें तें नव्हें ज्ञान म्हणुनी सुचविती श्रुती ।
प्रत्ययाचा प्रांत जे कां अनुमानें जाणाया जाती ॥ध्रुवपद.॥
मिथ्यात्वें निरसोनि देह । साक्षी स्वयें निःसंदेह ।
आत्मतत्व हेंचि ये रीती जाणविती बोधरीती ॥तें०॥१॥
परा वाणी जेथें मौन । त्या ठायासी न पावून ।
भाविती आपुलें आंग अहंप्रत्ययस्फूर्ती तेचि ही स्फूर्ती ॥तें०॥२॥
आपण ठायींचा अकर्ता । निःस्पृहत्वें बोलती वार्ता ।
कर्तृत्व संस्कार द्वंद्वें करोनि कासाविस होती ॥तें०॥३॥
विश्व हें सर्वांगें गोड न जाणोनि म्हणती जड ।
श्रीगुरुदास्याविण जीवन्मुक्त ऐशी धरिती धृती ॥तें०॥४॥
पद ३ रें
पाहें स्वयें अंतरंग पहाण्याचाहि पहाता ।
आयता आहेसि अहंप्रत्ययवृत्तिपरता ॥ध्रुवपद.॥
हाचि राजयोग बोध जाण करूनी वृत्तिरोध ।
उर्वरित स्वरूपीं धृति धरीं परिपूर्णता ॥पाहें०॥१॥
सारुनी स्वसुखाचा स्फुंद । लाहें आंगें निजानंद ।
तदुपरि अक्षोभकशांति पावशी सुलीनता ॥पाहें०॥२॥
निरखीं हे मायिक सृष्टी । देउनि अधिष्ठानीं दृष्टी ।
पहाणें सुस्थिर होतां नासे देहात्मविक्षेपता ॥पाहें०॥३॥
श्रीगुरुदास्यत्वासी नीट । होसी जरी तूं अवीट ।
तत्प्रसादें अनायासें साधसी ऐशी योग्यता ॥पाहें०॥४॥
पद ४ थें
श्रीसद्गुरुरायें पहाणें हें आपुलें दिधलें ।
तन्मयत्वें स्वरूपीं शोभलें ॥ध्रुवपद.॥
कूतस्थीं चित्ताचा संग । आयता बोधोनि सांग ।
तेंचि पूर्ण अंग दाविलें ॥श्रीसद्गुरु०॥१॥
प्रत्ययस्फूर्तीचाही प्रांत । उन्मन मनासि जेथें ।
बोलणें सहजचि राहिलें ॥श्रीसद्गुरु०॥२॥
केवल उर्वरीत ज्ञान । वृत्तीसहित विज्ञान ।
सर्वसाक्षीपणें फांकलें ॥श्रीसद्गुरु०॥३॥
न दिसे विश्वजडाभास । अवघा भासे चिद्विलास ।
दास्यत्वाचें भाग्य पीकलें ॥श्रीसद्गुरु०॥४॥
पद ५ वें
य रिती स्वरुपीं मती जागवीं बरवी ।
जागें जाल्यापरी शब्दज्ञानाशीं न मिरवीं ॥ध्रुवपद.॥
विक्षेपविस्मृतीवीण उर्वरित तूर्या ।
प्रत्यगात्मदृष्टी त्याच दृष्टीमाजी मुरवीं ॥ये रिती०॥१॥
प्रसरित पहाणें अंगें हरपे जेव्हां ।
अस्तिप्रत्ययपणें अनुस्मृती उरवीं ॥ये रिती०॥२॥
श्रीगुरुदास्यप्रसादें जग हें ।
त्या अंगें उमजुनी जडभ्रांतिसीही नुरवीं ॥ये रिती०॥३॥
पद ६ वें
ऐसें करीं कां अनुसंधान आत्मसुखाचें मूळ रे ! ।
तेंचि अंगें होतां विघडे मी माझें समूळ रे ! ॥ध्रुवपद.॥
प्रत्यक् चिद्रूपाची खूण । चिद्वृत्ती ऐक्यत्वें जाण ।
अहंकृती ठायीं जिरतां नासे द्वैत हृदयशूळ रे ! ॥ऐसें०॥१॥
केवळ जाणणेचि स्फुरे । तेंही पूर्णपणें वीरे ।
तन्मय उर्वरीत लक्ष आपणासी अनुकूळ रे ! ॥ऐसें०॥२॥
तेंचि परसोनी त्यांत । विश्व आठवीं आपणांत ।
श्रीगुरुदासप्रसादें हेंचि जाणे धृतीस मूळ रे ! ॥ऐसें०॥३॥
पद ७ वें
नित्य नित्य याचि विचारें लाहें समाधान रे ! ।
जीवन्मुक्तपदवी तेव्हां बाणे यापरि ध्यान रे ! ॥ध्रुवपद.॥
प्रत्यग्वृत्तीचा जो साक्षी । त्यातें सर्वात्मत्वें लक्षीं ।
लक्ष तन्मयपणें स्फुरण हेंचि आत्मज्ञान रे ! ॥नित्य०॥१॥
कल्पित माया सत्ताहीन । भासे जेणें तें परिपूर्ण ।
निवर्त अधिष्ठान ऐक्य ज्ञान तें विज्ञान रे ! ॥नित्य०॥२॥
साठविं विश्व चिन्मय चित्तीं । वितळे स्मृति पुढें राहे गती ।
ऐशा अखंड ध्यानीं न उरे ध्याता ध्येय भान रे ! ॥नित्य०॥३॥
ब्रह्मचि मग आपणासी देव । त्याचि अंगें दासभाव ।
पाहें प्रेमें अनादि मुळिचें ऐसें अनुसंधान रे ! ॥नित्य०॥४॥
पद ८ वें
सूर्येमाजी आपणासी जागें करि ऐसें रे ! ।
नित्य या अभ्यासें पावसि उन्मनीं अपैसें रे ! ॥ध्रुवपद.॥
कल्पुनि विषया जाणसि तूर्या । विसरामाजी आहेसि जागा ।
त्याचि अंगें जाणसि पूर्ण । तेव्हां त्रिपुटी न दिसे रे ! ॥तूर्ये०॥१॥
तन्मयस्फूर्तीचा हा धर्म । ग्रासुनि निज जागृति वर्म ।
लाहुनि स्वयें तद्रूप उरसी । बोलावें तें कैंसें रे ! ॥तूर्ये०॥२॥
केवळ या स्थीतीनें रहातां । अवस्था तुज मग कैची आतां ।
स्वप्नप्रपंच स्वप्नदृष्टीनें । पहाणें हा विलास रे ! ॥तूर्ये०॥३॥
विद्या अविद्या अनादि दोनी । क्रीडसि छंदें अधिष्ठोनी ।
पदवि निरंकुश ऐशी लाधे । श्रीगुरु अनन्य दास्यें रे ! ॥तूर्ये०॥४॥
पद ९ वें
मनन करिती ऐशा पत्ययें सर्वज्ञ मुनी ।
संतुष्ट सतत स्थितप्रज्ञ जे विश्वात्मध्यानीं ॥ध्रुवपद.॥
केवळ सच्चित्सुख ब्रह्म । स्फुरण तेथें माया धर्म ।
तेणें ईश अनुभव प्रगटे । त्या काळीं नसेचि कोणी ॥मनन०॥१॥
क्रीडेलागीं त्रिगूण रचना । कल्पुनि पाहे आपआपणा ।
त्यामाजी प्रतिबिंब अनेकें । आपणासी विसरुनी माती ॥मनन०॥२॥
नाना रूपें योनी हिंडत । कर्मवशें बहु पावुनि श्रांत ।
सावध होय मग जीवैक्यत्व । प्रत्यक्तत्वासी वळखुनी ॥मनन०॥३॥
योगें पावें निज सुख पूर्ण । वाटे पहिल्यापरीस दुणें ।
श्रीगुरुदास्यप्रसादें विचरे । सर्वात्मत्व उमजोनि ॥मनन०॥४॥
पद १० वें
यापरि सतत करीं ध्यान हरीचें ।
नासे दुह्ख तेणें सारें अहंममतेचें. ॥ध्रुवपद.॥
दृष्ट श्रुत अनश्रुत । अखिल ऐश्वर्ययोग ।
आठविं हृदयीं हें । स्थूळ रूप प्रभूचें ॥यापरी०॥१॥
प्रेरक प्रकाशक । प्रसरीत स्मृतीसी ।
तन्मयत्वें निरखी । अधिष्ठान जगाचें ॥यापरी०॥२॥
उमजुनि निज खुण । पहाण्यापरतें ।
आहे नाहींपणाविण । राहें उगाच ॥यापरी०॥३॥
कल्पुनीया ध्यायीं विष्णु । मूर्तिमंत त्याच अंगें ।
तैसें विश्वाभावीं हेंचि । दास्य गुरूचें ॥यापरी०॥४॥
पद ११ वें
साधिति समाधी संत । सतत ये रीती हो ! ।
जे कां षड्विधि भूमिकेनें । वृत्तिशून्य स्थिती हो ! ॥ध्रुवपद.॥
कामसंकल्पादि वृत्ती । उठतां करणें प्रत्यग्वृत्ती ।
अंतरीं दृश्यानुविद्ध । प्रत्यय ऐसा घेती हो ! ॥साधिति०॥१॥
चिन्मात्रत्वें स्फुरे स्फूर्ती । एकाग्रें हृदयांतर्वृत्ती ।
यापरि शब्दानुविद्ध । साधनीं उमजती हो ! ॥साधित०॥२॥
विघरे धृती स्वरुपीं जेव्हां । ज्ञप्ती उर्वरीत तेव्हां ।
त्याचि निर्विकल्पीं होय । त्रिपुटी परविश्रांती हो ! ॥साधिति०॥३॥
बाह्य शब्द दृश्य लक्ष्मीं । सर्वात्मत्वें प्रत्यक्साक्षी ।
निःसंकल्पें निरहंकारें । व्यवहारीं वर्तती हो ! ॥साधिति०॥४॥
कर्में करोनि ते अकर्ते । भोग भोगोनि अभोक्ते ।
श्रीगुरुअनन्यदास्यें ऐशी । पावति जीवन्मुक्ती हो ! ॥साधिति०॥५॥
पद १२ वें
तोंवरि साधन नित्य । केलेंचि करावें हो ! ।
सर्वत्र स्फुरण । स्वात्मपणें गवसावें हो ! ॥ध्रुवपद.॥
सोडोनि देहात्ममिठी । कूटस्थीं योजुनि दृष्टी ।
मन वाचेवीण धारणेशीं नुबगावें हो ! ॥तोंवरि०॥१॥
लय विक्षेप रहित । लक्ष पूर्णत्वीं प्रसरित ।
सूक्ष्मत्व पावोनि पहाणें ठायींच मुरावें हो ! ॥तोंवरि०॥२॥
ऐक्य सत्व स्वानुभूती । लाहोनि सर्वांगीं शांती ।
विसरोनि स्वपरभान सुखें विचरावें हो ! ॥तोंवरि०॥३॥
शुद्ध सदाचारयुक्त । सर्व भूतां हितीं रत ।
ऐशा स्थितीवरी श्रीगुरुदास्य आवडावें हो ! ॥तोंवरि०॥४॥
पद १३ वें
आपणासी जाणें करीं करीं ॥ध्रुवपद.॥
स्वगत निजसी हेंची नवल कीं ।
आपलेपणीं जाग आतां तरी तरी ॥आपणासी०॥१॥
जागेपण आपणामाजी हरपतां ।
उरे निज जागृति बरी बरी ॥आपणासी०॥२॥
चिद्विलास सचराचर मानुनी ।
दासपणें जाग लवकरी करीं ॥आपणासी०॥३॥
पद १४ वें
मागें पुढें पाहुनी बरें बोल रे मना ! ॥ध्रुवपद.॥
मागें काय असे जाण । पाहतां तेथें आहे कवण ।
पहाण्यावीण तन्मय खुण जाणणें सखोल ॥मागें०॥१॥
पहाणें आपणांत सरे । कल्पक मन सहज विरे ।
अनुभव चिन्मात्र पदीं बोलणें अबोल ॥मागें०॥२॥
मागें पहात पुढें जाण । दिसे विश्व हरीच सगुण ।
दासपणें पसरोनि मती पाहणें अमोल ॥मागें०॥३॥
पद १५ वें
स्फूर्ति दे हरि ! तुजला गाया ॥ध्रुवपद.॥
देहेंद्रिय मन मीपण सर्वही ।
प्रेरक तूं तुजविण जड माया ॥स्फूर्ति०॥१॥
चुंबक लोहाचे परि उपमा ।
तैशी न घडे तुजसम सदया ! ॥स्फूर्ति०॥२॥
अनंतगुण तुज न चिंतवे परि ।
दासाचा तूं प्रियतम सखया ! ॥स्फूर्ति०॥३॥
पद १६ वें
आवडतो प्रिय परि गवसेना ॥ध्रुवपद.॥
स्वजनाहुनि प्रिय देह आपुला ।
तोही विटे परि आपण विटेना ॥आवडतो०॥१॥
ज्यावरि धांवति इंद्रिय मनहि ।
सर्वहि दाउनि आपण दिसेना ॥आवडतो०॥२॥
श्रीगुरुदास्य अनन्य घडे जरि ।
अनुभवतंतु कधींहि तुटेना ॥आवडतो॥३॥
पद १७ वें
कांहिं तरि आपुला लाभ पाहें ।
निःसंशय गुरुवाक्य धरुनि दृढ ब्रह्मपरायण होय ॥ध्रुवपद.॥
अन्यस्मरण टाकुनि एकाग्रें । ध्यानाकृति स्मृति राहे ॥कांहिं०॥१॥
ध्यानप्रकाशक साक्षि चिदात्मा । वृत्तिविण शोधित जाय ॥कांहिं०॥२॥
अहंकृति परता पहाण्यावरता । सूक्ष्म मतिसि रति लाहे ॥कांहिं०॥३॥
तन्मय पावुनि विश्वाकृति हरि । निजपदिं कल्पुनि पाहे ॥कांहिं०॥४॥
दास अनन्यपणें गति समजुनि । भज भज श्रीगुरुपाय ॥कांहिं०॥५॥
पद १८ वें
अंतरिं पहातां पाहणें सहज वीरे ॥ध्रुवपद.॥
प्रत्यग् आत्मा अहंमति परता । प्रत्यग् मात्र उरे ॥अंतरिं०॥१॥
पहाणें पसरुनि आपणा पहातां । चिद्रूप एकसरे ॥अंतरिं०॥२॥
निरतिशयें प्रिय जाणुनि आठव । श्रीगुरुदास तरे ॥अंतरिं०॥३॥
पद १९ वें
सर्व वासुदेवभजनीं जाग रे मना ! ॥ध्रुवपद.॥
स्वानुभूतिशक्तिसहित । सगुण ब्रह्म व्यक्तिरहित ।
सर्वसाक्षि सर्वातीत । जाण रे मना ! ॥सर्व०॥१॥
जाणलिया आंत पुढें । चित्प्रकाश असे उघड ।
स्वानुभवें होउनि सुघड । वाग रे मना ! ॥सर्व०॥२॥
चिच्छक्ति करुनि अपण । अपणा जो दावि त्रिगुण ।
त्यासिं हृदयिं साठव करुनि । ध्याईं रे मना ! ॥सर्व०॥३॥
हरिच स्वयें मूर्ति सगुण । हरिच स्वयें विश्व त्रिगुण ।
दासपणें हे गुरुखुण । पाव रे मना ! ॥सर्व०॥४॥
पद २० वें
श्रीगुरुबोध हृदयिं धरुनि धांव तूं मना रे ! ॥ध्रुवपद.॥
धांवत धांवत मागें पाहें । स्वरूपीं विश्रांति लाहें ।
तन्मय पावुनि मागुति झेंपाव तूं मना रे ! ॥श्रीगुरु०॥१॥
दाहि दिशा एकसरें । फिरणें हें बहुत बरें ।
त्याहुनि पुढें निजपणासि धांव तूं मना रे ! ॥श्रीगुरु०॥२॥
दिसे सर्व सांठवोनि । कांहिंच तेथें नाठवोनि ।
दासपणें टाकीं सकळ हाव तूं मना रे ! ॥श्रीगुरु०॥३॥
पद २१ वें
आठव करि त्या प्रियतम हरिला । अनंत चराचरमय जो नटला ॥ध्रुवपद.॥
अहंममतास्पद ज्याकरितां प्रिय । कधिं न विटे जो आत्मा आपला ॥आठव०॥१॥
आठव प्रकाशक प्रेरक चिन्मय । संतमुखें घे अनुभव वहिला ॥आठव०॥२॥
आठव पसरुनि आपणा पहातां । घडे स्वरुपीं रति सूक्ष मतीला ॥आठव०॥३॥
प्रत्यय रंगीं रंगुनि बरवें । दासपणें भज जगन्मयाला ॥आठव०॥४॥
पद २२ वें
हृदयीं शोधुनि हरिला जाण. ॥ध्रुवपद.॥
सर्वप्रकाशक सर्वांहुनि पर । सच्चित्सुख रूप कोण ॥हृदयीं०॥१॥
त्रिविध अहंकृति सारुनि पहातां । तोचि स्वयें परिपूर्ण ॥हृदयीं०॥२॥
त्रिपुटि पर मती तन्मय पावुनि । पाहें विश्व सर्व समान ॥हृदयीं०॥३॥
श्रीगुरुदास्य अनन्य घडे जरी । नसे सुखाची मग वाण ॥हृदयीं०॥४॥
पद २३ वें
आजि प्रियतम हरि अखिल हृदयीं दाटला हो ! ॥ध्रुवपद.॥
बुद्धिसाक्षि चिद्रुपासि । दृढ धरुनि धारणेसि ।
प्रत्याहारी मनोभाव आटला हो ! ॥आजि०॥१॥
चित्त चिदाकारपणें । पाहे आपणासि आपण ।
निजानंद प्रत्ययसा वाटला हो ! ॥आजि०॥२॥
तोचि विश्वाकार हरि । भासे चित्सिंधुलहरि ।
दासपणीं प्रेमभाव मातला हो ! ॥आजि०॥३॥
पद २४ वें
गुरुमुखें निजखूण जाण जाण ॥ध्रुवपद.॥
भासे जीव अहंमति पुरता । धांवे मन आहे तेथें कोण कोण ? ॥गुरु०॥१॥
जाणिववृत्तिसी मानिसि आत्मा । निद्रेमाजि नसे कांहीं भान भान ॥गुरु०॥२॥
अवस्थात्रयपर तूर्यप्रकाशक । प्रत्ययें स्वयें धरीं खूण खूण ॥गुरु०॥३॥
ज्या करितां दिसे अनंत चराचर । दासपणीं उरे तेंचि पूर्ण पूर्ण ॥गुरु०॥४॥
पद २५ वें
जाण गुरुखुण, संशय निरसुनि । वाक्यबोध एकाग्रें विबरुनि ॥ध्रुवपद.॥
चिज्ज्डमिश्रित जें त्यामाजि । कारण कूटस्थासी निवडुनि ॥जाण०॥१॥
चिदृत्तीसिं योग आयता । गवसे हृदयीं चित्त निरोधुनि ॥जाण०॥२॥
पूर्णपणें स्वयें धरीं धारणा । हळु हळु तेथें जाणिव विसरुनि ॥जाण०॥३॥
आत्मत्वीं सचराचर कल्पित । पाहें दासपणें स्मृतिसि पसरुनि ॥जाण०॥४॥
पद २६ वें
संतमुखें समज बरें हेंचि समाधान ।
अभ्यासें आत्मसौख्य पावसी निधान. ॥ध्रुवपद.॥
करितां जडभाग त्याग । बिंबीं प्रतिबिंबयोग ।
गवसे चिद्वृत्ति ऐक्य आयतेंचि ज्ञान ॥संतमुखें०॥१॥
अन्यस्मृति निषेधोनि । अवशेषीं धृतिसि धरुनि ।
अहंस्फूर्तिवीण स्फुरण पाहें स्वयें खूण ॥संतमुखें०॥२॥
चिन्मात्रीं वृत्ति मुरे । तेव्हां आवरण सरे ।
आत्मत्वें हृदयीं दिव्य करीं श्रीहरिध्यान ॥संतमुखें०॥३॥
चिच्छक्तीसहित सगुण । कल्पी आपणासि त्रिगुण ।
दासपणें सुमनिं त्यास आठवीं समान ॥संतमुखें०॥४॥
पद २७ वें
ध्यान करणें ऐसें बरें । जेथें द्वैतभान नुरे. ॥ध्रुवपद.॥
बाह्यवृत्ति अंतरिं कूटस्थींच योजुनि ।
अन्य कांहिं नाठवुनि । पाहातां लक्ष मुरे ॥ध्यान०॥१॥
अस्तिप्रत्ययस्मृती पूर्णपणें पसरुनि ।
साक्षित्व अवलोकुनी । जाणणेंचि उरे ॥ध्यान०॥२॥
स्वानुभवात्मक परम पुरुष ईश ।
चिंतुनी हृदयीं दास । पाहे प्रेमभरें ॥ध्यान०॥३॥
पद २८ वें
जाण विश्व विष्णुयाग मायेचा विलास रे ! ।
संतसंगें करुनी मनन टाकीं संदेहास रे ! ॥ध्रुवपद.॥
भानुकिरणीं जळ नसोनि दिसे जसें ।
मुळिंची ईशशक्ती तैशी, पावे उदास रे ! ॥जाण०॥१॥
सत्ताहीन स्वयें परि कारणप्रकाशें भासे ।
कार्य नाममात्र सत्य असे निराभास रे ! ॥जाण०॥२॥
नटोनि नाना सोंगें नट दावी कौतुकानें तेंवि ।
जडजग कल्पी चिच्छक्तीनें प्रभु आपणास रे ! ॥जाण०॥३॥
जीव चिदाभास अंगें विनोदें अनेक जाला ।
दासपणें आत्मप्रेमें भावें भजें त्यास रे ! ॥जाण०॥४॥
पद २९ वें
मना कां लाज नये केलें समजोनि काय ? ॥ध्रुवपद.॥
ज्ञान पूर्ण जाल्या परि अनुभव दुसर्यासि ।
सर्वज्ञत्वें बोलसि । साधन उपाय ॥मना०॥१॥
वेदांतनिरूपणीं शाब्दिक समाधान ।
मानोनी हृदयीं अन्य । चिंतिसी विषय ॥मना०॥२॥
सिद्ध साधक दशा अंगीं दोन्ही भाविशी ।
होशी तेणें कासाविशी । सांपडेना सोय ॥मना०॥३॥
धरीं अनुताप दृढ थोरीव परती सारीं ।
दासपणें अंतरीं । स्मरें हरिपाय ॥मना०॥४॥
पद ३० वें
हृदयीं आठव करि परमपुरुष हरि ।
गुरुकृपें निजखुण समजुनि या परि.॥ध्रुवपद.॥
दृश्योन्मुख जे स्मृति तिसीं परतवुनि ।
पूर्णपणें पसरूनि धृतिसि सदृढ धरि ॥हृदयीं०॥१॥
स्फुरणरूप स्वयें अनंत चिदात्मा ।
तन्मयपणाची तेथें जाणीव न उरे उरी ॥हृदयीं०॥२॥
चिद्वृत्तीसी ध्यानीं मग गवसे ।
सगुण निराकृति कल्पित चराचरीं ॥हृदयीं०॥३॥
अखिल जगाचा विभु सर्वोत्तम ।
दासपणें पाहें मनीं मूर्ति चिंतुनि बरी ॥हृदयीं०॥४॥
पद ३१ वें
साधन साधावें ऐसें घडीनें घडी ।
शब्दज्ञानें नागवण जाण रोकडी ॥ध्रुवपद.॥
श्रीहरिध्याना प्रसादें पहातां । दिसे अंत एकपणीं दृष्टी उघडी ॥साधन०॥१॥
पहाणें मुळीचें असे आयतें । तन्मय नित्य नव गोडीनें गोडी ॥साधन०॥२॥
दासपणें स्वयें स्वानुभूतीनें । कल्पित जगिं सम पाहें आवडी ॥साधन०॥३॥
पद ३२ वें
पावोनि खुणेशीं कांहीं बोल बरें सखया ! ।
शब्दज्ञानें समाधान जाय वितळोनियां ॥ध्रुवपद.॥
सर्व वृत्ति शून्य जेव्हां आपआपणासि भेटे ।
दुजा कोण उरे तेथें प्रतीति स्मराया ॥पावोनि०॥१॥
स्वसंवेद्य आत्मयासि मानावा अभाव जरिं ।
प्रवर्तती ज्याच्या प्रकाशेंकरोनियां ॥पावोनि०॥२॥
अहंजड स्फूर्तीवीण जाणनें सर्वत्र एक ।
आयतें साधावें कैसेम अंगें गवसाया ॥पावोनि०॥३॥
विश्वाकार एकसरें स्मृती पसरावी कैशी ।
कामसंकल्पादि सारें बंधन तुटाया ॥पावोनि०॥४॥
आत्मभावें सद्गुरूचें दास्यत्व घडे जरी ।
प्रत्यय अबोल परि स्फुरेहि बोलाया ॥पावोनि०॥५॥
पद ३३ वें
व्यर्थ वय गेलें हित जाणोनि न साधिलें ।
शब्दज्ञानें समाधान अंतर न रंगलें ॥ध्रुवपद.॥
शरीर गृहादिक नश्वर माइक ।
जाणत जाणत मोह फांशिं मन गुंतलें ॥व्यर्थ०॥१॥
सकळ सुखास्पद आत्मा उमजुनी ।
तन्मयत्व बाणायासि चित्त न निरोधिलें ॥व्यर्थ०॥२॥
अनंत ब्रह्मांड वैभव ज्या प्रभुचें ।
सगुण सुंदर ध्यान हृदयीं न बिंबलें ॥व्यर्थ०॥३॥
व्याधि मृत्यु जरा दुःख आठवोनि अनुतापें ।
ईशभावें सद्गुरूचें दास्य नाहिं घडलें ॥व्यर्थ०॥४॥
पद ३४ वें
समज समज हा सुगम विचार ।
पावसि जेणें जीवन्मुक्ति सुखसार ॥ध्रुवपद.॥
विस्मृतीसी नाशक । स्वस्मृतीप्रकाशक ।
पाहे तीशीं आलिंगूनि अनंत अपार ॥समज०॥१॥
प्रसरित पहाणें । होय जेथें बोळवण ।
प्रत्यय अंगीं ज्ञप्ति मात्र राहे एकाकार ॥समज०॥२॥
आठवण नाठवण । स्वयें त्यासि साठवण ।
न शिवे ऐशा धारणेशी त्रिगुण विकार ॥समज०॥३॥
कल्पित विश्व सगुण । कल्पोनी निजांगें जाण ।
बाणे स्थिती ऐशी श्रीगुरुदास्यें निर्विकार ॥समज०॥४॥
पद ३५ वें
तरिंच अहंकृति होय नाश ।
भावें विश्व वासुदेव लागे निदिध्यास ॥ध्रुवपद.॥
एकसरें हें ध्यान ठसे मनीं ।
येणें निर्विकल्प योग बाणे अनायास ॥तरिंच०॥१॥
साधन यापरि पाकें अंतरीं ।
आद्यंत रहित स्वयें पाहें सावकाश ॥तरिंच०॥२॥
नसुनि मुळीं जग दिसे योगेश्वर ।
वाढे प्रिय प्रभूचा हा सहज विलास ॥तरिंच०॥३॥
येरिति अनुभव पावुनि मागुति ।
भक्ति सुखालागीं म्हणवी श्रीहरिदास ॥तरिंच०॥४॥
पद ३६ वें
सहज स्थितीचा हाचि विवेक ।
म्हणति विश्वरूप उपासक लोक ॥ध्रुवपद.॥
व्रुत्ति उगमीं चिन्मात्र आयतें ।
पसरुनि स्मृति स्वयें चाखिं सुख चोख ॥सहज०॥१॥
पूर्वप्रवाहें धांवे मन जेथें ।
त्याहि पुढें पाहे बिंब अनंत अशोक ॥सहज०॥२॥
तन्मय पहाण्या माजि कल्पित जग ।
आपणचि भासे तेव्हां ध्यान परिपाक ॥सहज०॥३॥
प्रारब्ध शरीर भोगी न शिवे अहंकृती ।
श्रीगुरुदास्यें लाभे पदवी ऐशी रोख ॥सहज०॥४॥
पद ३७ वें
मनिं सतत प्रिय हरि स्मरा रे ! ॥ध्रुवपद.॥
ज्या प्रियें बहु प्रिय वाटति स्वजन धन । तो सर्वात्मा वरा रे ! ॥मनिं०॥१॥
आठव विसर पर आठव परात्पर । पहात पहात मागें फिरा रे ! ॥मनिं०॥२॥
श्रीगुरुदास्य पदीं हें वैभव । लाहुनियां भवभय तरा रे ! ॥मनिं०॥३॥
पद ३८ वें
आपणामाजि बरें पहा रे ! ॥ध्रुवपद.॥
बुद्धिप्रकाशक पाहातां तन्मय । चिन्मय मात्र उरे ॥आपणा०॥१॥
प्रत्यग् वृत्ति तरंगीं जीवन । आत्मा एकसरे ॥आपणा०॥२॥
स्वप्रिय सगुण अनंत चराचर । मानुनि दास तरे ॥आपणा०॥३॥
पद ३९ वें
तूं अनुदिनिं स्थिर मनिं हरि भज रे ॥ध्रुवपद.॥
चित्तप्रकाशक चित्तें अनुभव । पाहुनि अहंकृति त्यज रे ! ॥तूं०॥१॥
तन्मय परता चिन्मात्रहि हरि । पहातां पहाणें तेथें नुरे ॥तूं०॥२॥
तो सर्वात्मा प्रिय सर्वोत्तम । दासपणें निजपदिं विचरे ॥तूं०॥३॥
पद ४० वें
तरिं बरें रे ! बहु बरें ॥ध्रुवपद.॥
अन्न प्राण कोशद्वय निरसुनि । बोध मनोमयी कळे रे ! ॥तरिं०॥१॥
आत्मयोग विज्ञानीं साधुनि । हळु हळु मन उपशमे रे ! ॥तरिं०॥२॥
पूर्ण चिदात्मा जाणुनि जाणिव । स्वानंदीं मन विरे रे ! ॥तरिं०॥३॥
प्रिय हरि आत्मा, जो जगदात्मा । सहज भजन सम घडे रे ! ॥तरिं०॥४॥
श्रीगुरुदास्यें करुनि हा अनुभव । पावुनि अहेतुक भज रे ! ॥तरिं०॥५॥
पद ४१ वें
सहज विलास, चराचर हरिचा ।
जाणुनि टाकीं संशय मनिंचा ॥ध्रुवपद.॥
आपणामाजि त्रिगुण जग माइक ।
कल्पुनि कारण आपण साचा ॥सहज०॥१॥
आपणची भासे जीव बद्धगुणी ।
आपणची घे निजबोध गुरूचा ॥सहज०॥२॥
देहेंद्रिय अहंकृति पर [ जो? ] प्रिय ।
स्वात्मा तोचि प्रिय सकळांचा ॥सहज०॥३॥
नाम रूप जग आपण सदोदित ।
पाहतां आहे आपण मुळिंचा ॥सहज०॥४॥
श्रीगुरुदास्यें करुनि हा अनुभव ।
कुंठित जेथें चारिहि वाचा. ॥सहज०॥५॥
पद ४२ वें
दृढ धरिं हृदयीं वाक्य गुरूचें ॥ध्रुवपद.॥
जेणें देखशी ऐकशी बोलशी । वृत्ति व्यतिरेकें तें तूं साचें ॥दृढ०॥१॥
वाक्यमनन एकांतीं बरवें । निश्चय करिं धरिं अंग सुखाचें ॥दृढ०॥२॥
अहं सूक्ष्म शाखेवरि आत्मा । चिच्चंद्रचि तूं तेथें पाहें उगाच ॥दृढ०॥३॥
चिद्विलास सचराचर मानुनि । दासपणें भज पाय गुरूचे ॥दृढ०॥४॥
पद ४३ वें
आतां तरिं होय सावधान सावधान सखया ! ॥ध्रुवपद.॥
अंतरबाह्य, खरें जाण । पाहण्याविण आहे कवण ।
मुळिंची हे समज खूण । तेंचि ज्ञान सखया ! ॥आतां०॥१॥
स्वसंवेद्यपणें पाहे । ज्ञप्तिमात्र स्वयें आहे ।
सकळवृत्ति गिळोनि राहे । तदाकार सखया ! ॥आतां०॥२॥
ध्यान दिव्य धरीं सगुण । भाविं तोचि विश्व त्रिगुण ।
दास भजक याजवीण । नसे आन सखया ! ॥आतां०॥३॥
पद ४४ वें
कधिं हरि ! तुजला प्रिय मी होइन ।
प्रेमभरें तुज सर्वभावें भाविन ॥ध्रुवपद.॥
प्रत्यग्वृत्तिहुनि पर तूं स्वात्मा ।
तन्मय जाणुनि जाणपण जिरविन ॥कधिं०॥१॥
विश्वरूप हें तव योगेश्वर ।
ध्यानीं एकसरें आकळुनि सांठविन ॥कधिं०॥२॥
वेध तुझा, लागुनियां हृदयीं ।
ध्यान मनोहर, मूर्तिमंत निरखिन ॥कधिं०॥३॥
दासपणें कृतकृत्य होउनि ।
सेवेलागीं मागुति, आवडि उरविन ॥कधिं०॥४॥
पद ४५ वें
येरिति जाणुनि अनन्य, भाव धरि जो श्रीहरिचरणीं ॥
प्रसन्न होय त्याला चक्रपाणी ॥ध्रुवपद.॥
जयाचे सत्तेनें सर्व । वर्तति संसारीं जीव ।
ब्रह्मादिक देवांचा जो धणी ॥येरिति०॥१॥
ज्याचा हा ऐश्वर्ययोग । नामरूपमय जग ।
वोवीलें ज्या गुणीं त्रिगुणमणीं ॥येरिति०॥२॥
युगायुगीं अवतार । धरि रक्षी सदाचार ।
निजदासाचा देव आहे ऋणी ॥येरिति०॥३॥
पद ४६ वें
असो धिग धिग, माझिया जिण्याला ।
भोगेच्छा अंतरीं, बाह्य त्याग करण्याला ॥ध्रुवपद.॥
नसे प्रेम हृदयीं, श्रीहरिभजनीं ।
रंजावया जन, शब्दज्ञान वदण्याला ॥असो०॥१॥
पुढें गति कशि होईल नेणूनि ।
झांकुनियां नयन, स्वैर आचरणाला ॥असो०॥२॥
प्रियत्म हरिशी, सर्वत्र भावुनि ।
विषम मतिनें, गुणदोष पहाण्याला ॥असो०॥३॥
काय वाचा मन हें, प्रभुसी न अर्पुनी ।
श्लाघेलागीं दास मी, म्हणुनि वागण्याला ॥असो०॥४॥
पद ४७ वें
भक्तितत्व हेंचि म्हणति आत्मज्ञानी भक्त ।
विश्व वासुदेव ऐक्य ध्यागीं जें सतत युक्त ॥ध्रुवपद.॥
स्त्रीधन पुत्र प्रिय प्रियतर देह स्वयें ।
नेणोनीही आपणाशी प्रियतमपणें सक्त ॥भक्तितत्व०॥१॥
स्मृतीसी कारण प्रीती धरि जडाजडिं रती ।
सर्वत्र सहज असे परि तें नसेचि व्यक्त ॥भक्तितत्व०॥२॥
जरिं आच्छादित त्रिगुण अहंकृतिनें ।
तरि तें यासवें होय विषयभोगानुरक्त ॥भक्तितत्व०॥३॥
ईश भावें सद्गुरूचें दास्यत्व घडेल ज्यास ।
आवडी ही सर्वांची एक जाणोनि ते होती मुक्त ॥भक्तितत्व०॥४॥
पद ४८ वें
भक्तालागीं श्रीहरिध्यानीं प्रत्यय ऐसा गवसे रे ! ॥ध्रुवपद.॥
प्रियतम केवळ आत्मयासि । मूर्तिमंत हृदायकाशीं ।
भावुनि प्रेमें पहतां ध्यान ध्याता पुढें न दिसे रे ! ॥भक्ता०॥१॥
स्वरुपीं होय वृत्ति निमग्न । सूक्ष्म मतिशिं लागे लग्न ।
तेचि प्रसरित स्फूर्तिसरिसें सगुण ब्रह्म विलसे रे ! ॥भक्ता०॥२॥
अधिष्ठानीं विश्व पसारा । जैशा सिंधुमाजि गारा ।
यापरि कल्पुनि सांठवितां तें मग अपरोक्ष भासे रे ! ॥भक्ता०॥३॥
निर्विकल्प सविकल्प । स्थितिशि पावुनि निःसंकल्प ।
उगेंचि दास्य करिती तेही प्रभुगुण मोहक ऐसे रे ! ॥भक्ता०॥४॥
पद ४९ वें
भावें संतसमागमिं राहीं । नको करूं याविण कांहीं ॥ध्रुवपद.॥
मूर्तिमंत ईशअवतार हे समजुनि । घडि घडि ठेवीं पायीं डोई ॥भावें०॥१॥
सहज वचन जें मानुनि हितकर । श्रवणीं प्रेमें चित्त देईं ॥भावें०॥२॥
कृपाकटाक्षें ज्ञान ध्यान सर्व सिद्धि । घडे आपोआप लवलाही ॥भावें०॥३॥
दास्य अवंचक सतत करुनियां । भागवति अंति गति लाहीं ॥भावें०॥४॥
पद ५० वें
यालागीं साधक येथें पावति विश्राम ।
बोधसिद्धी घडे भावें ध्यातां मेघश्याम ॥ध्रुवपद.॥
केवळ निर्गुण योगसाधनें ।
आश्रयरहित अवघड परिणाम ॥यालागीं०॥१॥
ध्यान प्रसादाविण त्या स्वरुपीं ।
चित्त स्थिर होवों नेदी इंद्रिय सकाम ॥यालागीं०॥२॥
हठयोगी अणिमादिक वैभव ।
प्रपत होय तेणें पुढें नाहीं कांहीं क्षेम ॥यालागीं०॥३॥
दासपणें विश्वात्मक प्रभुला ।
आत्मप्रेमें भजतां त्याशि दे गती श्रीराम ॥यालागीं०॥४॥
पद ५१ वें
साधन करिं कां गुरुपद स्मरुनी । आपआपणाशिं पाहें परतोनि ॥ध्रुवपद.॥
बाह्य वृत्ति करिं एकवट हृदयीं । उन्मनि पर जे धृति स्वयें धरुनि ॥साध०॥१॥
अनुभवमति हे न उरे जेथें । सहजचि अहंकृति जाय विरोनि ॥साध०॥२॥
तन्मयपदीं जग हरिरुप भावुनि । दासपणें भज नित्य अनुसरोनि ॥साध०॥३॥
पद ५२ वें
हरि ! तुझि आवडि देईं देईं ॥ध्रुवपद.॥
कृपाकटाक्षें पाहुनि मजकडे । अहंममता नेईं नेईं ॥हरि०॥१॥
बुद्धिसाक्षि तूं मूर्तिमंत प्रगटुनि । हृदयीं सुस्थिर राहीं राहीं ॥हरि०॥२॥
धांवति वृत्ति चहूंकडे त्यांसी । तुजविण न दिसो कांहीं कांहीं ॥हरि०॥३॥
भोग घडो जे जसे कपाळीं । त्यांचा भार तुजवरि नाहीं नाहीं ॥हरि०॥४॥
निजदासाचा हाचि मनोरथ । पुरवुनि सेवा घेईं घेईं ॥हरि०॥५॥
पद ५३ वें
आठविं हृदयीं हरि ! मंगळधाम । सकळ सुहृद प्रिय आत्माराम ॥ध्रुवपद.॥
बुद्धिप्रकाशक प्रेरक जो स्वयें । सगुण सुंदरघन मेघश्याम ॥आठ०॥१॥
अनंत विश्वात्मक योग जयाचा । जाणुनि मुनि तेथें पावति विश्राम ॥आठ०॥२॥
सर्वत्र सद्य सम विभु सर्वोत्तम । दासपणें गाइन यश गुणनाम ॥आठ०॥३॥
पद ५४ वें
सतत हृदयीं तूं स्मर नारायण ।
प्रेमें निशिदिनिं करिं मुखिं गायन ॥ध्रुवपद.॥
जीवसमुच्चय नार म्हणति त्याशि ।
अयन आश्रय बिंब ईश कारण ॥सतत०॥१॥
जड प्रकाशक साक्षी सगुण जो ।
प्रळय नार जळीं निमे परिपूर्ण ॥सतत०॥२॥
यापरि समजुनि नाममाहात्म्य ।
दासपणें स्मृति करिं नाम परायण ॥सतत०॥३॥
पद ५५ वें
त्यांणिं अजित हरिला जिंतिलें । प्रेमरसपानें मातलें. ॥ध्रुवपद.॥
निर्गुण योगी श्रम बहु समजुनि । सुंदर ध्यानीं सोकले ॥त्यांणिं०॥१॥
संतमुखें श्री विभुलीलामृत । श्रवणिं तन्मय पावले ॥त्यांणिं०॥२॥
अखिल चराचर योग एकसरें । नमुनि सुखाशीं टेंकले ॥त्यांणिं०॥३॥
दासत्वें गति जाणुनि निशिदिनिं । नवविध भजनीं रंगले ॥त्यांणिं०॥४॥
पद ५६ वें
धन्य तेचि कीं भजती हरीला ॥ध्रुवपद.॥
देह गेह मोह सर्वहि टाकुनि । संतसमागमीं गाति यशाला ॥धन्य०॥१॥
तारक सर्वात्तम हरि मानुनि । आठविति मनीं सगुण अजाला ॥धन्य०॥२॥
दैवी भूषणें अंगीं लेवुनि । भगवद्भावें नमिति जगाला ॥धन्य०॥३॥
दैववशें जे आले भोगुनि । शोक हर्ष भय हृदयिं न ज्याला ॥धन्य०॥४॥
सर्वेंद्रिय दास्यत्वीं योजुनि । घडि घडि स्मरती पूर्ण कृपेला ॥धन्य०॥५॥
पद ५७ वें
साधावें तें ऐसें श्रीहरिभजनीं वारंवार ।
संतसंगें अंतरंगें समजुनि विचार. ॥ध्रुवपद.॥
अनंतासी कल्पूं जातां । निर्विकल्प उरे सत्ता ।
तन्मयत्वें तेंचि ध्यावें सुंदर साकार ॥साधावें०॥१॥
दावि जग आपणासि । कल्पुनि जगदीश त्यासि ।
चित्तीं सांठवितां होय हृदयीं निर्विकार ॥साधावें०॥२॥
प्रसरित स्मृति पुढें । सगुण ब्रह्म रोकडें ।
ध्यानां अंगें आनंदासि नाहिं पारावार ॥साधावें०॥३॥
सर्वोत्तम दासपणें । आपण स्थानुभवखुणे ।
मग मुक्तीपरिस भक्ति लागे गोड फार ॥साधावें०॥४॥
पद ५८ वें
हें जगदीशाचें पहाणें । संतहृदयींचें ठेवणें ॥ध्रुवपद.॥
निर्गुण सत्तामात्रचि निष्फळ । मायायोगें ईश्वर केवळ ।
प्रकटे प्रत्ययरूपें प्रांजळ । पाहे आपणा आपण ॥हें जग०॥१॥
ब्रह्म सगुण अधि दिनावरि । नामरूपात्मक विश्व कूसरी ।
अघटित घटना दावि यापरि । कल्पुनि मिथ्या रोपणें ॥हें जग०॥२॥
परा अपरा अनादि शक्ति । अंश जीव जड पावति व्यक्ती ।
धरि अन्योन्यें बह आसक्ति । साक्षी एकसरें जाणणें ॥हें जग०॥३॥
दोहीं अंगें नेटुनि निराळा । असे स्वयें उघडा दिसे झांकला ।
तो प्रभु शरणागत दासाला । दे निज आपलें देखणें ॥हें जग०॥४॥
पद ५९ वें
श्रीगुरुप्रसादें समज खुणा या ।
वृत्तिविणें स्वयें एकांतिं रमाया ॥ध्रुवपद.॥
पाहाण्यासवें पहाता असुनि निराळा ।
पाहुं जातां पहाणें उरे तन्मय पावुनियां ॥श्रीगुरु०॥१॥
जेणें वृत्ति मूर्तिमंत दिसे व्यवहारीं ।
जाणणें पसरितां तें जाय वितळोनियां ॥श्रीगुरु०॥२॥
आहे नाहीं परता आहे सत्य ज्ञानानंत ।
उर्वरीत प्रत्यय नसे शब्दें दाखवाया ॥श्रीगुरु०॥३॥
जगीं जगदीश्वर ध्यान करुनि मग ।
दासपणें राहे स्वच्छ लाहोनि स्थितिसि या ॥श्रीगुरु०॥४॥
पद ६० वें
आतां तरि धरिं मनिं कांहिं तरि लाज ।
विषयिं रमसि किति खाजविशि खाज ॥ध्रुवपद.॥
भासे क्षणिक सुख । दुःखमय मायिक ।
उमजुनि नुमजसि वाटे हेंचि चोज ॥आतां तरि०॥१॥
जेथुनि हें जेणें दिसे । तें तूं स्वयें जाणसि ।
वृत्तिरोध करूनि कां साधिनासि काज ॥आतां तरि०॥२॥
जेणें होय ज्ञानसिद्धी । तें तुज न रुचे बुद्धी ।
श्रीगुरुदास्य सकळ साधनाचें बीज ॥आतां तरि०॥३॥
पद ६१ वें
प्रीति बसो हरि ! तुझिया पायीं । भजन ठसो इंद्रियसमुदायीं. ॥ध्रुवपद.॥
कीर्तनरंगीं रंगो वाणी । कानीं भरो यश गुण सुखदायी ॥प्रीति०॥१॥
सन्मार्गीं हें चालो पाऊल । गुंतो करद्वय सेवेविषयीं ॥प्रीति०॥२॥
जगदीशा ! तूं जड जीवात्मा । तुझ्या प्रणामीं लवो नित्य डोई ॥प्रीति०॥३॥
तुझिया आकृति संतदर्शनीं । दृष्टि असो जेणें पडो निजठायीं ॥प्रीति०॥४॥
ये रिति मागूं तुज सम सदया । जन्मोजन्मीं दासालागीं हेंचि देईं ॥प्रीति०॥५॥
पद ६२ वें
कृपाघना ! तुज कां नये करुणा । शुकसनकादिक वंदिति चरणां ॥ध्रुवपद.॥
उत्कंठा मनिं पाय पहाया । लागली निशिदिनीं जगदाभरणा ! ॥कृपा०॥१॥
अंतरिंचा तूं जाणसि आशय । पूर्ण करिशि कधिं अघसंहरणा ! ॥कृपा०॥२॥
ध्यान भजन मीं कांहिंच नेणें । दास म्हणवितों पतितोद्धरणा ॥कृपा०॥३॥
पद ६३ वें
ध्यानिं प्रगटावें भुवनसुंदरा ! । भक्तप्रियतमा ! दयासागरा ! ॥ध्रुवपद.॥
श्रमलों मी बहु योगसाधनें । नाटोपें मन कांहिं गुरुवरा ! ॥ध्यानिं०॥१॥
अचिंत्य चिन्मय विग्रह तुजला । चिंतावें किति तरी सुखकरा ! ॥ध्यानिं०॥२॥
निजदासाचें कोड पुरविता । तुजविण कोण सांग श्रीवरा ! ॥ध्यानिं०॥३॥
पद ६४ वें
आपणा आपण शोधोनि पहातां । प्रिय हरि आत्मा गवसे रे ! ॥धुवपद.॥
इंद्रिय प्राण अहंकृति प्रत्यय । स्वरूपीं कांहीं न वसे रे ! ॥आपणा०॥१॥
पहाणें परतुनि पहातांचि श्रेय । तेंचि चराचर भासे रे ! ॥आपणा०॥२॥
श्रीगुरुदास्यपणें हा अनुभव । तन्मय पावुनि विलसे रे ! ॥आपणा०॥३॥
पद ६५ वें
ध्यानीं वसो मनमोहन राम । भुवनसुंदर घनमेघश्याम ॥ध्रुवपद.॥
प्रियतम जो स्थिरचर जीवाचा । साक्षी सगुण कारण सुखधाम ॥ध्यानीं०॥१॥
निरहैतुक मुनिजन ज्यालागीं । अर्पुनि भजती स्त्री सुत धाम ॥ध्यानीं०॥२॥
दाखविं स्वस्वरुपीं निजदासा । स्वकिय विभव जगदात्माराम ॥ध्यानीं०॥३॥
पद ६६ वें
त्या हरिला मी नमिन घडि घडि । नावडि ज्याची नोहे पळ घडि ॥ध्रुवपद.॥
प्रेरक सहज सर्वत्र प्रकाशक । निरखि जड जगीं देउनि स्वयें दडी ॥त्या०॥१॥
आद्यंतरहित सृष्टी दावि अनादि । स्वकीय प्रकृतीनें कल्पुनि परवडी ॥त्या०॥२॥
श्रीगुरुप्रसादें ये रिति उमजुनि । सेविति सतत त्याचा होय निजगडी ॥त्या०॥३॥
सदयपणें अवसरुनि युगायुगीं । भवसिंधु दासालागीं ने जो परथडी ॥त्या०॥४॥
पद ६७ वें
साधुसमागमें करिं हा विचार ।
जेणें संशय सारे होति परिहार. ॥ध्रुवपद.॥
निर्गुण प्रत्यय अंगें । ईश त्या मायेच्या योगें ।
दावि आपणासि जग । कल्पोनि आकार ॥साधु०॥१॥
मिश्र सत्व जीवनीं । अंशत्वें प्रवेशोनी ।
भ्रमें जड वेष्टुनी । वर्ते अविचार ॥साधु०॥२॥
भावी ईश सृष्टीवरी । मनोमय दूसरी ।
वासना पसरोनि बरी । करि येरझार ॥साधु०॥३॥
मागुति सर्वांतरीं । साक्षि अलिप्त परी ।
जीवासि शासन करी । स्वकर्मानुसार ॥साधु०॥४॥
अविद्या निषेधें शुद्ध । आत्मा याचा लागे शोध ।
श्रीगुरुदास्यत्वें बोध । बाणे निर्विकार ॥५॥
पद ६८ वें
आत्मा अनंत । निर्गुणसगुणपणें जाण । धरुनि भक्तिपंथ ॥ध्रुवपद.॥
करुनि वृत्ति निर्विकल्प । उर्वरीत स्फुरद्रूप ।
अहंकृतिविण श्रीगुरु खुण आणि धारणेंत ॥आत्मा०॥१॥
जाणिव ठायींच जिरे । जाणणेंचि पूर्ण उरे ।
समरस निजज्ञानशक्ति । पावे आपणांत ॥आत्मा०॥२॥
स्वसंवेद्य ईश दृष्टी । त्या अंगें पाहे सृष्टि ।
सतत शांतिस्थितीसि पावुनि राहें त्या सुखांत ॥आत्मा०॥३॥
संचित मग होय नाश । न शिवे क्रियमाणलेश ।
प्रारब्धभोग अचुक जोंवरि देह होय अंत ॥आत्मा०॥४॥
दिव्य भुवन सुंदर हरि । तन्मय मनिं ध्यान धरि ।
दासपणें पावसि गतिसि होउनि मूर्तिमंत ॥आत्मा०॥५॥
पद ६९ वें
निर्निमित्त भक्तिमाजि आहे मोठा लाभ रे ! ।
भक्तालागीं श्रीगुरुरूपें प्रकटे पद्मनाभ रे ! ॥ध्रुवपद.॥
अवीट अव्यभिचार प्रेमें श्रीचरणासी ध्यातां बरवें ।
होय प्रसादेंण साक्षात्कार ज्ञान जें स्वयंभ रे ! ॥निर्निमित्त०॥१॥
अज्ञान जड भ्रांती नासुनि बोधभानू उगवे जेव्हां ।
जग जगदीश एक भासे आब्रह्मादि स्तंभ रे ! ॥निर्निमित्त०॥२॥
त्रिपुटी गिळोनि पहाणें मुळिंचें स्वरूपीं स्थीर राहे मग ।
शांतितरुसि येती नित्य नूतन प्रत्यय कोंभ रे ! ॥निर्निमित्त०॥३॥
सर्वोत्तम दासपणीं भजनानंदें डोलति अनुदिनीं ।
पूर्ण कृपा हे स्मरतां अंगीं न शिवे गर्वदंभ रे ! ॥निर्निमित्त०॥४॥
पद ७० वें
समज धरुनि गुज उमजावें । शब्दज्ञानीं भरिं व्यर्थ न भरावें ॥ध्रुवपद.॥
चिज्जडभाग विवेकें निवडुनि । जाणण्याचें मूळ स्वयें निरखावें ॥समज०॥१॥
ज्ञानमात्र जें तन्मयत्वें अकळुनि । उर्वरित मीपणासि विसरावें ॥समज०॥२॥
सूक्ष्म मतीनें पावुनि ये रितीं सुख । कल्पित विश्व हृदयीं सांठवावें ॥समज०॥३॥
श्रीगुरुदास्यप्रसादें अंतरंगीं । देवभक्त्पणीं प्रेम उरवावें ॥समज०॥४॥
पद ७१ वें
समजुनि कां हरिलागीं भजना ? ।
संतमुखें हें घुज उमजाना. ॥ध्रुवपद.॥
व्यापक जो ज्यामाजि जग मागुति ।
जगीं नसे स्वयें ज्या अंगीं जग नाना ॥समजुनि०॥१॥
अघटित घटनेश्वर हें जयाचें ।
त्या स्वरुपीं मन उन्मन कराना ॥समजुनि०॥२॥
न घडे योग तथापी अंतरीं ।
सर्वाश्चर्यमय मूर्ति स्मराना ॥समजुनि०॥३॥
ध्यानप्रसादें सर्व हरि अकळुनि ।
दासपणें शांतिसुखें विचराना ॥समजुनि०॥४॥
पद ७२ वें
जाणण्याचें जाणणें अनंत । म्हणती संत ॥ध्रुवपद.॥
ज्ञेय विषया जाणे त्याज्य । ज्ञाता अहंप्रत्यय सज्ज ।
पूर्ण प्रबोधें तोहि पावे शांत ॥जाणण्याचें०॥१॥
उरे विशुद्ध सत्व ज्ञान । पसरे बिंबात्मत्वें भान ।
तन्मय पावुनि नांदे स्वमुखांत ॥जाणण्याचें०॥२॥
कल्पित माया नाम मात्र । भासे जगदाकारगात्र ।
स्वकीय ईचा जेणें देखे प्रांत ॥जाणण्याचें०॥३॥
श्रीगुरुदास्यें हा प्रसाद । होतां नासे विभ्रमवाद ।
विचरे स्वैर स्थितीनें निभ्रांत ॥जाणण्याचें०॥४॥
पद ७३ वें
चित्तलय करिती साधक ये रिति हो ! ।
सिद्धाची जे स्थिति ते साधनें साधिती हो ! ॥ध्रुवपद.॥
त्रिविध अहंकृती सारुनियां परती ।
चित्स्फूर्तीसी आपणामाजि पसरिती हो ! ॥चित्त०॥१॥
तन्मय सत्वप्रकाशमतिनें ।
कल्पित जगीं समस्वरूप लक्षिती हो ! ॥चित्त०॥२॥
द्विविध क्रमें मन उन्मन पावुनि ।
दासभावें श्रीगुरुचरणीं रमती हो ! ॥चित्त०॥३॥
पद ७४ वें
मनिं हरि जगमय धृति धरा रे ! ॥ध्रुवपद.॥
ज्या करितां जन स्वकिय प्रियकर । तो हरि अशि खुण धरा रे ! ॥मनिं०॥१॥
जेथें वितळति द्वैतभावना । तो सुखमय प्रिय वरा रे ! ॥मनिं०॥२॥
दृश्य चराचर न दिसे ज्याविण । तेथें स्मृति पसरुनि फिरा रे ! ॥मनिं०॥३॥
पावुनि तन्मय दासपणें मनिं । पाय गुरूचे दृढ धरा रे ! ॥मनिं०॥४॥
पद ७५ वें
या भावें जाणोनी मन उन्मन करावें हो ! ।
अहंममतेचें दुःख सर्व विसरावें हो ! ॥ध्रुवपद.॥
निर्गुण सगुणपणें प्रियतम आत्मयासि ।
प्रत्यय अंगें दिव्यरूपें चिंतुनि पहावें हो ! ॥या०॥१॥
विश्वाकार स्मृती आंत अंतर्बाह्य एक सरे ।
निराकार साक्षी अधिष्ठानासी स्मरावें हो ! ॥या०॥२॥
वृत्तिरूप ज्ञान सविशेष त्या समाधीमाजि ।
अनंत ऐश्वर्य योग स्मरोनि वंदावे हो ! ॥या०॥३॥
जड जीवाहुनि पर उत्तम पुरुषाचे अंगीं ।
भक्तिसुखालागीं दासपणें उरवावें हो ! ॥या०॥४॥
पद ७६ वें
मीपण शोधूनि तत्व पाहें बरें आपुलें ।
संतसुखें समजुनि खुण साधन कर वहिलें ॥ध्रुवपद.॥
कोशत्रय फिटुनि भ्रांती । स्वयें धरिशि नेणिव नसती ।
सुषुप्तींत सुखेंचि उरशी । चित्तिं वळख पहिलें ॥मीपण०॥१॥
होतां अवर्ण भंग । केवळ चिन्मात्र अंग ।
पहातां निजअंतरंग । अद्वैतचि सगळें ॥मीपण०॥२॥
दिसे सत्व मिश्रसवें । स्फूर्ति चिदाभास जिवें ।
मुख्य बिंब देहिं असुनि । देहामाजि लपलें ॥मीपण०॥३॥
कल्पुनि जग आपणांत । निरखी आपणासि त्यांत ।
दासपणें तन्मय पावुनि राहे तेथें उगलें ॥मीपण०॥४॥
पद ७७ वें
परम सुकृति ते जे हरि भजती ।
त्यांचिच मानावी दैवी वैभव प्रकृती ॥ध्रुवपद.॥
जिज्ञासु जाणाया ज्ञान । प्रेमें मनें करिती ध्यान ।
तोचि श्रीगुरुरूपें तोडीं भवगजविकृती ॥परम०॥१॥
एक ते आरोग्यकाम । कोणी अपेक्षोनी दाम ।
ते तें पावोनियां होती मुक्ती योग्य मागुती ॥परम०॥२॥
सायुज्यादि चारी मुक्ती । भक्तीपुढें तुच्छ मानिती ।
दास्यत्वें अवलंबुनि भक्ती देव ऋणी करिती ॥परम०॥३॥
N/A
References : N/A
Last Updated : March 18, 2017
TOP