मराठी मुख्य सूची|मराठी पुस्तके|श्रीज्ञानेश्वरांची गाथा|
अभंग २१६ ते २२९

संतपर - अभंग २१६ ते २२९

श्रीज्ञानेश्वर महाराजांची गाथा म्हणजे विठ्ठल प्राप्तीचा एक सोपा मार्ग. यात विठ्ठ्लाच्या सगुणनिर्गुण रूपाचे मोहक वर्णन केलेले आहे.


२१६

अखंड हरि वाचेसी ।

जरी सुकॄताची राशी ।

तरीच हरि ये मुखासी ।

धन्य जन्मासी तो आला ॥१॥

देखता ज्याचे चरण ।

यम जातसे शरण ।

ऐसें सुकृताचें वर्णन ।

कवणे करावें तयाचें ॥२॥

तोचि एक साधु देखा ।

नित्य पुसावें त्या विवेका ।

तो कांहीं न धरी शंका ।

हरिनाम म्हणतसे ॥३॥

ज्ञानदेवी निजसूत्र ।

तोचि धन्य शुध्द पवित्र ।

हरिवांचूनि त्याचें वक्र ।

नेणें आणिक दुसरें ॥४॥

२१७

आनंदलें वैष्णव गर्जती नामें ।

चौदाही भुवनें भरलीं परब्रह्में ॥१॥

नरोहरि हरि हरि नारायणा ।

सनकसनंदनमुनिजनवंदन ॥२॥

गातां गातां नाचतां । प्रेमें उल्हासें ।

चराचरींचे दोष नाशियलें अनायासें ॥३॥

हरि मनीं हरि चित्तीं हरि अंकु शरीरी ।

तयातें देखोनि हरि चार्‍ही बाह्या पसरी ॥४॥

अंघ्रिरुणु ज्याचा उध्दरितो पतिता ।

प्राकृत वाणी केविं वानूं हरिभक्ता ॥५॥

तीर्थे पावन जिहीं धर्म लेला घडौती ।

कैवल्यकल्पद्रुम ते त्रिजगतीं ॥६॥

मत्स्यकूर्मादिक ज्याचे महिमेसी आले ।

धन्य वैष्णव तेज रविशशिसीं पाहालें ॥७॥

बापरखुमादेविवरा पढियंती जीया तनु ।

तया संताचरणीं स्थिर हो कां मनु ॥८॥

२१८

श्रवणें कीर्तनें जाले ते पावन ।

सनकादिक जाण परम भक्त ॥१॥

जाली ते विश्रांति याचकां सकळां ।

जीवीं जीवनकळा श्रीमूर्तिरया ॥२॥

पादसेवनें आक्रूर जाला ब्रम्हरुप ।

प्रत्यक्ष स्वरुप गोविंदाचें ॥३॥

सख्यपणें अर्जुन नरनारायणीं ।

सृष्टि जनार्दनीं एकरुप ॥४॥

दास्यत्त्व निकट हनुमंते केलें ।

म्हणोनि देखिले रामचरण ॥५॥

बळि आणि भीष्म प्रल्हाद नारद ।

बिभीषणावरद चंद्रार्क ॥६॥

व्यास आणि वसिष्ठ वाल्मिकादिक ।

आणिक पुंडलिकादि शिरोमणी ॥७॥

शुकादिक योगी रंगले श्रीरंगी ।

परिक्षितीचा अंगीं ठसावलें ॥८॥

उध्दव यादव आणि ते गोपाळ ।

गोपिकांचा मेळ ब्रम्हरुप ॥९॥

अनंत भक्त राशी तरले ते वानर ।

ज्ञानदेवा घर चिदानंदीं ॥१०

२१९

संत भेटती आजि मज ।

तेणें जाला चतुर्भुज ।

दोन्ही भुजा स्थुळीं सहज ।

दोन्ही सूक्ष्मीं वाढल्या ॥१॥

आलिंगनीं सुख वाटे ।

प्रेम चिदानंदीं घोटे ।

हर्षे ब्रह्मांड उतटे ।

समुळ उठे मीपण ॥२॥

या संतासी भेटतां ।

हरे संसाराची व्यथा ।

पुढता पुढती माथां ।

अखंडित ठेवीन ॥३॥

या संतांचे देणें । कल्पतरुहूनि दुणें ।

परिसा परीस अगाध देणें ।

चिंतामणि ठेंगणा ॥४॥

या संतापरीस उदार ।

त्रिभुवनीं नाहीं थोर । मायबाप सहोदर ।

इष्टमित्र सोईरे ॥५॥

कृपाकटाक्षें न्याहाळिलें ।

आपुल्यापदीं बैसविलें ।

बापरखमादेविवरे विठ्ठलें ।

भक्तां दिधलें वरदान ॥६॥

२२०

भाग्याचा उदयो किं दैवाचि गति ।

मज जोडली संगती संताची ॥१॥

माझें मीच भांडवल घेउनिया निगुती ।

लाभाची गति श्री विठ्ठलु ॥२॥

देशदेशाउरा न लगेची जाणें ।

ठाईच जोडणें एक्या भावें ॥३॥

खेपखेपांतर अनेक सोशिलें ।

मुदल उरलें लेखा चारी ॥४॥

मुदल देउनि वाणेरा फ़ेडिला ।

उत्तीर्ण जाला दोही पक्षी ॥५॥

चौघे साक्ष देवउनि अंतरीं ।

वेव्हारा ज्ञानेश्वरी खंडियला ॥६॥

२११

आकार उकार मकार करिती हा विचार ।

परिविठ्ठलु अपरंपर न कळे रया ॥१॥

संताचे संगति प्रेमाच्या कल्लोळा ।

आनंदें गोपाळामाजिं खेळे ॥२॥

बाळे भोळे भक्त गाताती साबडें ।

त्यांचें प्रेम आवडे विठोबासी ॥३॥

बापरखुमादेविवरु परब्रह्मपुतळा ।

तेथिल हे कळा निवृत्ति जाणे ॥४॥

२२२

शर्करेची गोडी निवडावया भले ।

साधु निवडिले सत्संगती ॥१॥

सत्संगे प्रमाण जाणावया हरी ।

येर ते निर्धारी प्रपंचजात ॥२॥

भानुबिंब पाहा निर्मळ निराळा ।

अलिप्त सकळ तैसे साधु ॥३॥

ज्ञानदेव हरि जपोनि निर्मळ ।

सदा असे सोज्वळ निवृत्तिसंगें ॥४॥

२२३

सोळा कळि चंद्र पूर्णिमे पूर्ण बोधु ।

संतजना उद्वोधु सागरन्यायें ॥१॥

नित्यता पूर्णिमा ह्रदयीं चंद्रमा ।

आलिंगन मेघश्यामा देतु आहे ॥२॥

ज्ञानदेवा मोहो नि:शेष निर्वाहो ।

रुपीं रुप सोहं एका तेजें ॥३॥

२२४

खळें दान देसी भोक्तया सांपडे ।

ऐसें तुवां चौखडें रुप केलें ॥१॥

ज्ञान तेंचि धन ज्ञान तेंचि धान्य ।

जालेरें कारण ज्ञानदेवा ॥२॥

तळवटीं पाहे तंव रचिलें दान अपार ।

वेदवक्ते साचार बुझावले ॥३॥

सा चार आठरे भासासी ।

उपरति भूसि निवडली ॥४॥

मोक्ष मुक्ति फ़ुका लाविली

तुंवा दिठि ।

तुझा तूं शेवटीं निवडलासी ॥५॥

निवृत्ति केलें तुवां ज्ञाना ।

ब्रह्मीब्रह्म अगम्या रातलासी ॥६॥

२२५

आवेगे ज्ञानजननी ज्ञाना आईगे ।

ज्ञाननाथेगे ज्ञानें कामधेनु तूं माझीयेगे ॥१॥

ज्ञानई तूं माय माझीगे ।

ज्ञानाई तूं बाप माझागे ॥२॥

ज्ञानाई गुरुदेव ज्ञान ध्यान ।

साधन परत्रपावन ॥३॥

इह तुजवांचून आन मज कोणगे ।

बाई नुपेक्षीगे ज्ञानबहिणी ॥४॥

राउळीचे कर्‍हे हारपले हाटीं ।

माणुसप्रति झाडा घेताती वोठी ॥५॥

नवल विपरीत देखिलें सृष्टीं ।

माणुसप्रति झाडा येतातिवोटी ॥६॥

२२६

उंच पताका झळकती ।टाळ मृदंग वाजती ।

आनंदें प्रेमें गर्जती । भद्रजाती विठ्ठलाचें ॥१॥

आले हरीचे विनट । वीर विठ्ठलाचे सुभट ।

भेणें जाहले दिप्पट । पळति थाट दोषांचे ॥२॥

तुळसीमाळा कंठी । गोपीचंदनाच्या उटी ।

सहस्त्र विघ्नें लक्ष कोटी । बारा वाटा पळताती ॥३॥

सतत कृष्णमूर्ति सांवळी । खेळे ह्रदयकमळीं ।

शांति क्षमा तया जवळी । जीवेंभावें अनुसरल्या ॥४॥

सहस्त्र नामाचे हातियेर । शंख चक्राचे श्रृंगार ।

अतिबळ वैराग्याचे थोर ।

केला मार षड्रवर्गां ॥५॥

ऐसें एकांग वीर । विठ्ठल रायाचें डिंगर ।

बाप रखुमादेवीवर ।

तींही निर्धारी जोडिला ॥६॥

२२७

कुंचे पताकाचे भार । आले वैष्णव डिंगर ।

भेणें पळती यमकिंकर । नामें अंबर गर्जतसे ॥१॥

आले हरिदासांचे थाट । कळिकाळा नाहीं वाट ।

विठ्ठलनामें करिती बोभाट । भक्तां वाट सांपडली ॥२॥

टाळ घोळ चिपळिया नाद । दिंडि पताका मकरंद ।

नाना बागडियाचे छंद । कवच अभेद नामाचें ॥३॥

वैष्णव चालिले गर्जत । महावीर ते अद्रुत ।

पुढें यमदूत पळत । पुरला अंत महादोषा ॥४॥

निवृत्ति संत हा सोपान । महा वैष्णव कठीण ।

मुक्ताबाई तेथें आपण । नारायण जपतसे ॥५॥

ज्ञानदेव वैष्णव मोठा । विठ्ठल नामें मुक्तपेठा ।

स्त्रान दान घडे श्रेष्ठा । वैकुंठ वाटा संत गेले ॥६॥

२२८

पूर्वजन्मीं सुकृतें थोर केलीं ।

तें मज आजि फ़ळासि आलीं ॥१॥

परमानंदु आजि मानसीं ।

भेटी जाली या संतासी ॥२॥

मायबाप बंधु सखे सोयरें ।

यांते भेटावया मन न धरे ॥३॥

एक एका तीर्थाहूनि आगळे ।

तयामाजि परब्रह्म सांवळे ॥४॥

निर्धनासि धनलाभु जाला ।

जैसा अचेतनीं प्राण प्रगटला ॥५॥

वत्स विघडलिया धेनु भेटली ।

जैसी कुरंगिणी पाडसा मीनली ॥६॥

हें पियुष्या परतें गोड वाटत ।

पंढरिरायाचे भक्त भेटत ॥७॥

बापरखुमादेविवर विठ्ठलें ।

संत भेटतां भवदु:ख फ़ीटलें ॥८॥

२२९

आजी सोनियाचा दिनु ।

वर्षे अमृताचा घनु ॥१॥

हरी पाहिलारे हरी पाहिलारे

सबाह्यभ्यंतरीं अवघा व्यापक मुरारी ॥२॥

दृढ विटे मन मुळीं । विराजीत वनमाळी ॥३॥

बरवा संत समागमु प्रगटला आत्मरामु ॥४॥

कृपासिंधु करुणा कर ।

बापरखुमादेविवर ॥५॥

सदगुरु निवृत्तीनाथाचे प्रसादानें प्राप्त

झालेल्या स्थितीचा विचार

N/A

References : N/A
Last Updated : February 25, 2010

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP