मराठी मुख्य सूची|मराठी पुस्तके|श्रीज्ञानेश्वरांची गाथा|
अभंग ७३२

मदालसा - अभंग ७३२

श्रीज्ञानेश्वर महाराजांची गाथा म्हणजे विठ्ठल प्राप्तीचा एक सोपा मार्ग. यात विठ्ठ्लाच्या सगुणनिर्गुण रूपाचे मोहक वर्णन केलेले आहे.


उपदेश ब्रह्मज्ञान पुत्रा ऐकरे बीज ।

सांडि सांडि मायामोहो मुक्त विचरेरे सहज ।

आशा मनसा गुंफ़ो नको सोहं धरिकारे नीज ।

अखंड गुरुचरणी मोन्य धरिकारे काज ॥१॥

उपदेशी मदलसा निजकारे आधीं ।

पूर्णबोधें उमजेरे हेंचि साधी समाधी ।

लटिका हा मायामोह लक्ष लावा गोविंदीं ।

सांडि मांडि कोहंवेगीं लीन होई परमानंदीं ।

जे जो जे जो जे जो बाळा ॥२॥

चौर्‍यांशीलक्ष जीव जंतु शिणले योनी येतां जातां ।

विरळा देखों परतला जो पारुषला संपूर्णता ।

मनबुध्दि एकचित्तें दृढधरी अनंता ।

उपरति चित्तें करी सावध होई त्त्वरिता ॥३॥

जन्म हें दुर्लभ जाणा मनुष्यजन्म अगाध ।

ज्ञानध्यान बुझिजे आधीं वरी गुरुचा प्रबोध ।

तरीच साधेल तुज नाहीं तरी होसी मूढ अंध ।

नेमिलें आयुष्य वेचे कोण कोण तोडी भवबंधकंद ॥४॥

नवमास होतासि गर्भी अधोवदनें दु:खित ।

तैं होता उमजुतुज कारें येथें निश्वित ।

परतोनि पाहे वेगीं मनीं धरी अच्युत ।

तुटेल योनिपंथू मग तूं सर्वातीत ॥५॥

जंववरी माझें माझें मन न संडी तुझें ।

तंववरी मोहोपाश व्यर्थ धरणिये ओझें ।

विष्ठामूत्र जंतगर्भी म्यां वाहिलें तुझें ओझें ॥६॥

उठीं पुत्रा सावध होई मी माझे सांडि धरी ।

कोशकिटके जन्मलासि तैसें तूं बा न करी ।

आपण्या आपण होसी तुझा तूंचिरे वैरी ।

जंव नाहीं आलें काळचक्र वेगी स्मरे मुरारी ॥७॥

इंद्रियें सावध अहाति तव करी धांवा धांवी ।

मग विस्मृति पडेल बुध्दि मगन साधे हरि गोसांवी ।

सर्वघटी हरि ध्याय मनचक्षु एकभावी नारायणनामपाठ वेदशास्त्र अनुभवी ॥८॥

दिननिशीं शरीर तुझें

बाळतरुणवृध्द होय । काया हे नव्हे तुझी

सांडी सांडी ममता माया । निर्गुणरुप हरिहरु त्यासि

तूं शरण जाय । सगुणीं झोंबों नको

हरिरुपीं तल्लीन राहे ॥९॥

मृगजळ मायपूर व्यर्थ इंद्रियांचि झोंबी ।

कामना लपवी आधीं लय लावी हरिच्या बिंबी ।

चक्षें पक्षें मन गोवी बिरडें घाली निरालंबी ।

शुध्दबुध्द तत्त्व हरि एकतत्त्व नितंबी ॥

गुरुगम्य आगमाचे हेंचि तत्त्व उत्तम ।

सत्त्व रज तमीं गुंफ़ो नको मा मार्ग धरी उत्तम ।

प्राण लपवी प्राणामाजी वासनाकारी नि:ष्काम ॥१०॥

हेंची साधन योगियांचें शिवाचें मनोगत ।

उठोनियां प्रातकाळीं तनुमनध्यान नित्य ।

जागरणिं हरिकीर्तनी उध्दरसी त्त्वरित ।

नाशिवंत शरीर जाण मग तुज न घडे हित ॥११॥

क्षणां एका शरीर नासे हें तुझें तुज न कळे ।

अवचिता येईल काळ झांकतील देखणे डोळे ।

मग हें नाठवे तुज करि गुरुमेळीं निर्मळ ।

सांडी मांडी करुं नको टाकिं टाकी मनीचे सकळ ॥१२॥

व्यर्थरे राहासी येथें पडशील मोहोफ़ांसा ।

दशदिशा हरि आहे ऊर्ध्व अध महेशा ।

मही हे अंथरुण आकाश करी अवकाश ।

या परि विचिरें रे राहवें प्रमाण सरिसा ॥१३॥

तत्त्व हें एकरुप हरिविण नाहीं कोठें ।

द्वैतभाव न धरी मनीं नीटजाय वैकुंठ ॥

हा मार्ग योगियांचा संत गेले नीट वाटे ॥१४॥

सनकादिकां पंथ हाचि सेविला उपजंता ।

नारदें विचार केला मग न राहे तो निवांता ।

गोरक्ष बुझला वेगी दृढ कास हनुमंता ।

अवधूत याचि परि दत्तामाजी पूर्णता ॥१५॥

उन्मनि साधी बाळा रुप न्याहाळी नयनीं ।

नासिकीं ठेऊनि दृष्टि खेंचरी मुद्रा निर्वाणी ।

शरीर हें असों जावों याची न करी तूं करणी ।

रामकृष्ण वाचा पाठ हेंचि धरी निर्वाणी ॥१६॥

अष्टदळ ह्रदयी आहे तोचि आत्मा ये करी ।

मन बुध्दि वित्त चित्त दिसों नेदी वोहरी ।

मातापिता प्राण तुझे तो दाखविल शरीरीं ।

स्त्रीपुत्र इंद्रियद्वारा सांडी परति माघारी मन हें

कोंडी पिंडीं तंतू तुटो नेदी याचा ।

मार्ग हे जिव्हे पारुषरे हरिरामकृष्ण वाचा ।

रिकामा क्षणभरी पंथ धरी प्रेमाचा ।

आदि मध्य हरि एक तोचि ध्यायीं ह्रदयींचा ॥१७॥

श्रवण स्मरण करि काळघाली आंकणा ।

भीष्में साधिलें हरि तो पावला नारायणा ।

लक्ष्मणें धरिली वृध्दि वोळगिला रामराणा ।

निमिष्य एक न भरतां शरीर सांडिले प्राणा ॥१८॥

हित तेंचि करी बाळा हरि प्रेमें मन करी ।

सावधान चित्त आहें तंव सर्व हे दृष्ट निवारी ।

भुली पडेल अंती तुज मग नाहीं कैवारी ।

ममतेचें बिरडें फ़ेडी उठे चाले योगरीतीं ॥१९॥

म्हणे माते परियेसी कैसे उपदेशिलें ज्ञान ।

गुरु हा कोण करुं अवघे दिसें विज्ञान ।

मज याचें स्मरण झालें सोहं होतें मज ध्यान ।

कोहं हें विसरलों जालें संसारमौन्य ॥२०॥

परतले प्रेमभाव उब्दोध आला धांवया ।

कळिकाळ न दिसे दृष्टि पापपुण्य राहावया ।

सभराभरित हरि दिसेमाझें कैचें उरावया ।

तूं तव विदेही माया मदलासा मज राखावया ॥२१॥

मदलसा म्हणे पुत्रा जो उपदेश करुणा ।

ब्रह्म हे जीवी शिवीं भोगि योनी नारायणा ।

शांति क्षमा बाणली तुज कैचें उमटलें गुज ॥२२॥

हे स्थिति बाणली ज्यासी तो मी परिपूर्ण योगी ।

दया मुक्ति जाली दासी नित्य उन्मनी भोग भोगी ।

त्याचिया दर्शनें जीव तरतील वेगीं ।

उठि पुत्रा जाय पंथे जेथें जेथें सत्रावी उगी ॥२३॥

मुक्तामुक्ता अभयदान मुक्त जाला अनुभवी ।

राहिली निरलंबी रातलासे सतरावी ।

मुक्ताई मुक्त ज्ञाने मदलसा नांवानांवी ।

मुक्तलग उपदेश चांगयास दिधला पाही ॥२४॥

N/A

References : N/A
Last Updated : March 01, 2010

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP