५३६
सुख सोज्वळ मोतियाचें लेणें ।
दिधलें जाई जेणें बाईये वो ॥१॥
देशीं नाहीं देशा उरी नाहीं ।
हाटणी नाहीं तें पाटणी नाहीं ॥२॥
लक्षाचेनि लाभें जोडलें निधान ।
बापरखुमादेविवरा विठ्ठलु जाण ॥३॥
५३७
अनुभव रहणीविण कायसें श्रवण ।
गर्भ अंधु नेंणें रत्नाकिरण ॥१॥
गेले मेले काय सांगाल गोष्टीं ।
स्वयें आत्मज्ञानी घाली परमात्मीं मिठी ॥२॥
जीवा जीवन अंतरी बाहेजु निर्धारी ।
सर्व निरंतरी पूर्ण भरित ॥३॥
बाह्यजु प्रवृत्ति अंतरी निवृत्ति ।
उभयतां गति एक आहे ॥४॥
प्रसूतिकाळीं व्याली वांझ आपत्यजवळी ।
वांझ क्रीडा विनोदें रळि खेळतसे ॥५॥
अनुभव रहणीविण जाला भगवा दिगांबरु ।
जैसा नग्नवरु हिंडे हाटाबिदीं ॥६॥
तीर्थक्षेत्र व्रत दान यागादिक साधन ।
सगुण निर्गुण पाहीं या दोहोमाजि
होऊनि राही ।
तरी निवसि ठाईच ठायीं अरे जना ॥८॥
सगुण निर्गुण पाहीं जया पासोनि ।
ते राहे अनुभउनि येर वाउगेचि रया ॥९॥
बापरखुमादेविवरु विठ्ठलेंसि एकांतु ।
द्वैताद्वैताची मातु उरेचिना ॥१०॥
५३८
स्वरुपावबोधु बोधु कां फ़ावला ।
इंद्रियीं डवरिला प्रेमभावो ॥१॥
जाणते निवाले नेणते गुंतले ।
भजनेंचि गोविले विसरे जावो ॥२॥
शांतता समता निवृत्ति उदारु ।
वर्षो न उध्दारु देतु असे ॥३॥
ज्ञानदेवा धीर घटमठीं सामा ।
अधउर्ध्व व्योमा हरि दिसे ॥४॥
५३९
सायुज्यसदनीं ज्ञानाचा उद्वार ।
विज्ञानें अमर पावताहे ॥१॥
साधनबाधन धन गोत वित्त ।
हरिविण वित्त मनीं नाहीं ॥२॥
मार्गींचा कापडी धरुनिया वोढी ।
ईश्वरीं उघडी उडी घाली ॥३॥
ज्ञानदेवा सिध्दी साधन सपूर ।
कलेवर कापूर मुरालासे ॥४॥
५४०
काळें ना सावळें ।
श्वेत ना पिंवळें ।
नादबिंदाहुन वेगळें ।
तें कवणरे चांगया ॥१॥
ज्ञानदेव म्हणे जाण कां
माझे उमाणे ॥२॥
गोडापरिस गोड गगनाहुनि वाड ।
चौदाभुवना ज्याची चाड ।
तें कवणरे चांगया ॥३॥
ज्ञानदेवो मानवलें ।
माझें मज सांगितलें ।
दोहीचे मिळोनि एक जालें ।
भलें केलें चांगया ॥४॥
५४१
आवो कमळनयनीं चांदिणें भासिलें ।
तयामाजी एक निराकार देखिलें ॥१॥
हेंही नव्हे तेंहि नव्हे
कांही नव्हे तोचि पैं होय ॥२॥
बापरखुमादेविवरु नव्हताचि पैं जाला ।
होऊनियां फ़ावला फ़ावो सरला ॥३॥
५४२
मेरुपरतें एक व्योम आहे ।
तेथें एकु पाहे तेज:पुंजु ॥१॥
तेज नव्हे तेज:पुंजू नव्हे ॥२॥
शितळ नव्हे शांतही नव्हे ॥३॥
बापरखुमादेविवरु विठ्ठलही नव्हे ।
नव्हे तो होये चतुर्देहेंविण ॥४॥
५४३
पाहातां पाहाणें दृश्याही वेगळें ।
तें कैसें आकळे म्हणतोसि ॥१॥
आहे तें पाहीं नाहीं तें होई ।
ठायींच्या ठायीं तुंची होसी ॥२॥
स्वरुपीं समता ह्रदयस्था आप ।
तयाचें स्वरुप आदि मध्यें ॥३॥
बापरखुमादेविवरु सगुणी समाये ।
निर्गुण दिसताहे जनीं रया ॥४॥
५४४
त्रिपुटी उलटु निर्गुणि अरुता ।
पाहातां दृष्टांता भेदु नाहीं ॥१॥
भेदु अभेदु अवघाचि गोविंदु ।
बिंबे बिंब छंदु हरि लीळा ॥२॥
नाहीं आला गेला शब्द पैं दृष्टांतें ।
दृश्यादृश्य भूतें एकतत्त्वीं ॥३॥
बापरखुमादेविवरु अर्ध उर्ध्व शेज ।
वेंगीं तूं उमज अरे रया ॥४॥
५४५
व्यक्ताचे अव्यक्ती पाहतां पैं
न दिसे आपीआप रसे व्यक्त हरि ॥१॥
बाहेजु भीतरी आदिमध्यउर्ध्व ।
ह्रदयीं सन्नद्व बिंबलासे ॥२॥
ऐसीये दशे ते अव्यक्त भुंजसी ।
मी माझे मोहासी सांडी रया ॥३॥
बापरखुमादेविवर अव्यक्त व्यक्ती अव्यक्त ।
अवघे संचित हरि आहे ॥४॥