७३१
उपदेश अगोचर उपदेशी अगोचर मदलसा पुत्रालागीं रहीवासु ।
ध्यानरुप येक करी सर्वाघटीं महेशु ।
जातिधर्म लोपि बा न करी तूं आळसू ।
उठि जाय योगपंथें जेथें वैकुंठ निवासु ॥१॥
जे जो जे जो नित्य हरि जनीं वनीं जो अहे ।
त्याचें तूं ध्यान करी नित्य तेथेंची राहें ।
परतोनी येवों नको प्रपंच न पाहे ।
जठराग्नीं पचों नको वेगीं तूं योगिया होय ॥२॥
जपतप वाचे एक अखंड श्रीराम उच्चार ।
नित्य धर्म संताचारे हाचि करीरे विचार ।
संगदोष बोधिती तुज म्हणोनि होई खेचर ।
अतळों नको द्वैतबुध्दि सदा अद्वैत निरंतर ॥३॥
एक लक्ष एक पक्ष एक तत्त्व ह्रदयीं ।
एक ध्यान एक मन याचे लागे तू सोयी ।
एक हरि हाचि खरा एक नेम तूं राही ।
अणिक जपों नको देवोदेवीं काहीबाहीं ॥४॥
देव तो वैकुंठींचा निरालंबीरे आहे ।
निराळा सर्व जीवां म्हणोनी ध्यातु आहे ।
जीव हा शिव करी ऐसे करुनियां राहे ।
रामनाम मंत्र ध्वनि कळिकाळ वास न पाहे ॥५॥
कोहं हे उपजतां टाकिलें तुवां सोहं ।
गर्भी होतासि सावध आतां म्हणतासि हूंहूं ।
अहंकार जपों नको मन मुंडि संमोहे ।
एकट मन करि रामनामीं धरी भाव ॥६॥
शांति करी जीवशिवी सर्व क्षरलासे हरि ।
क्षमा दया बहिणीं तुझ्या माया सांडी भीतरीं ।
बंधु पिता सखि जेंणें टाकि तूं दुरिच्या दुरी ।
मत्सर हा घेवों नको मद टाकी तूं दुरिच्या दुरी ।
मत्सर हा घेवों नकों मद टाकी हा बाहेरी ॥७॥
हरिरुप निखळ आहे योगी जाणती यासि ।
अंतर तें दुरांतर हें तूं जप मानसीं ।
कर्म हें ब्रह्म जाण ऐसा होई समरसीं ।
तत्काळ होशी योगी संदेह नाहीं त्यासी ॥८॥
सत्त्व रज तमीं गुंफ़ो नको एकतत्त्वीं आहे भाव ।
नानातत्त्वीं धरिसी व्यर्थ मग तुज न पवे देव ।
मी माझे वाहों नको व्यर्थ करिशी उपाव ।
शिणलासि येतां जातां हा तुज नाहीं आठव ॥९॥
शरीर हें नव्हें तुझें तरुण बाळरे वृध्द ।
जंववरी सावध आहे तंववरी करी प्रबोध ।
एकनामीं विष्णुचेरे जाणती तेचि सिध्द ॥१०॥
नि:शंक मार्ग चाली आडकाठी नाहीं तेथें ।
विहंगमी चाड धरी पिपीलिका नेघे हीत ।
अजप तेथें जपे सदापूर्ण अनंत ।
न धरी विकल्प कांही उध्दरसि त्त्वरित ॥११॥
कामना चित्तवृत्ति अनुग्रह हे उपदेश ।
ग्रहभूतपिशाचरे याचा नव्हे तुज त्रास ।
कळिकाळ पडेल तेथे पावसि परमपरेश ।
झणें हे पावसी शरीर न करी न करी आळस ॥१२॥
अंतीं अंत ऊर्ध्व अध दश दिशां नांदे एक ।
हरिविण न दिसे कांहीं संत जाणती विवेक ।
निरलसी त्यांची माया हरि भरला दिसे एक ।
नयनीं दृष्टि चोख जैसा अमृता चा मयंक ॥१३॥
योगिया तूंचि जाण योगयाग तयें हरि ।
न भजे हरिविण उगा नसे क्षणभरी ।
रामकृष्ण वाचे सदां नित्य जपे निरंतरी ।
हरि ध्यान ऐसें आहे पुत्रा हेंचि तूं स्वीकारी ॥१४॥
लोपतील मन संग संग भंग सांगडी ।
अवचिती पडेल कव जन्ममरणाची उडी न गिळे आयुष्य तुज
मनुष्य जन्मअर्ध घडी उठिचि उठोनिया जाय तूं तांतडी ॥१५॥
विवेक करि बाळा पुराणप्रसिध्द पाहे ।
वेदशास्त्रें बोलिले हरि हें पाहोनि उगा राहे ।
योगिये विसावले तेथें दिव्यचक्षू करुनि पाहे ।
सत्रावी हे संजीवनी उलट करी लवलाहे ॥१६॥
मातृका भेदुनियां षटचक्रे टाकी वेगी ।
तेथें तूं गुंफ़ो नको चाल विहंगममार्गी ।
अनंत सिध्द गेले ऋषीमुनीच्या संगीं ।
नारदादि अवधुत ते प्रपंची नि:संगीं ॥१७॥
हनुमंत कपिराज भीष्मादिक उत्तम ।
परिक्षित प्रल्हाद ते पैं जाले आत्मराम ।
ध्रुव आणि अंबऋषी पावले वैकुंठ धाम ।
यांचा तूं संग करी होईकारे नि:काम ॥१८॥
मदलसा म्हणे पुत्रा ऐसा आहे उपदेश ।
भाव गर्भीचारे तुज विचरे पृथ्वी नि:शेष ।
सरता होई संतामाजी चित्तीं ध्याई ह्रषीकेश ।
परब्रह्म तूंचि होसी ऐसें बोलियेले व्यास ॥१९॥
शुक्रादिक पुत्र ज्याचे तो साक्षात नारायण ।
अवतरले मनुष्यवेषें तारियेले अवघे जन ।
ऐसाचि होई तूरे विसरे मीतूं पण ।
उठी जाये उर्ध्व पंथे करिल कृपा हरि आपण ॥२०॥
नाम हें अमृतसिंधु ह्रदयीं जपे सदाकाळ ।
नाहीं तुज रोगराई तुज देखोनी पळेल काळ ।
हरिसि जो विनटला तयां नाहीं काळ वेळ ।
नामधारकाचें तीर्थ वंदी तीर्थकल्लोळ ॥२१॥
पुत्र म्हणो अवो माते गुरु तूंची जालीसी ।
नसवे क्षणभरी जपतप मानसीं ।
हरि हा श्रेष्ठ राणा तूंची तारक जीवासी ।
भवार्णवीं तारियेले म्यां दृढ धरिलें मानसीं ॥२२॥
खेचर बुध्दि केली खेळिनलों चौर्‍याशीं ।
खुंटल्या जन्मयोनी पावलों मोक्षसुखासी ।
खेचराखेचर माये मी तुझा वो उपदेशी ।
गुरुगम्यउपदेशिलें शिष्य निवाला मानसीं ॥२३॥