पूर्वभागः - अध्यायः ३७

सनत्कुमार उवाच ॥
भवान्कथमनुप्राप्तो महादेवमुमापतिम् ॥
श्रोतुमिच्छामि तत्सर्वं वक्तुमर्हसि मे प्रभो ॥१॥

शैलादिरुवाच ॥
प्रजाकामः शिलादोभूत्पिता मम महामुने ॥
सोप्यंधः सुचिरं कालं तपस्तेपे सुदुश्चरम् ॥२॥

तपतस्तस्य तपसा संतुष्टो वज्रधृक् प्रभुः ॥
शिलादमाह तुष्टोस्मि वरयस्व वरानिति ॥३॥

ततः प्रणम्य देवेशं सहस्राक्षं सहामरैः ॥
प्रोवाच मुनिशार्दूल कृतांजलिपुटो हरिम् ॥४॥

शिलाद उवाच ॥
भगवन्देवतारिघ्न सहस्राक्ष वरप्रद ॥
अयोनिजं मृत्युहीनं पुत्रमिच्छामि सुव्रत ॥५॥

शक्र उवाच ॥
पुत्रं दास्यामि विप्रर्षे योनिजं मृत्युसंयुतम् ॥
अन्यता ते न दास्यामि मृत्युहीना न संति वै ॥६॥

न दास्यति सुतं तेऽत्र मृत्युहीनमयोनिजम् ॥
पितामहोपि भगवान्किमुतान्ये महामुने ॥७॥

सोपि देवः स्वयं ब्रह्मा मृत्युहीनो न चेश्वरः ॥
योनिजश्च महा तेजाश्चाण्डजः पद्मसंभवः ॥८॥

महेश्वरांगजश्चैव भवान्यास्तनयः प्रभुः ॥
तस्याप्यायुः समाख्यातं परार्धद्वयसंमितम् ॥९॥

कोटिकोटिसहस्राणि अहर्भूतानि यानि वै ॥
समतीतानि कल्पानां तावच्छेषा परत्र ये ॥१०॥

तस्मादयोनिजे पुत्रे मृत्युहीने प्रयत्नतः ॥
परित्यजाशां विप्रेंद्र गृहाणात्मसमं सुतम् ॥११॥

शैलादिरुवाच ॥
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा पिता मे लोकविश्रुतः ॥
शिलाद इति पुण्यात्मा पुनः प्राह शचीपतिम् ॥१२॥

शिलाद उवाच ॥
भगवन्नंडयोनित्वं पद्मयोनित्वमेव च ॥
महेश्वरांगयोनित्वं श्रुतं वै ब्रह्मणो मया ॥१३॥

पुरा महेंद्रदायादाद्गदतश्चास्य पूर्वजात् ॥
नारदाद्वै महाबाहो कथमत्राशु नो वद ॥१४ ॥

दाक्षायणी सा दक्षोपि देवः पद्मोद्भवात्मजः ॥
पौजी कनकगर्भस्य कथं तस्याः सुतो विभुः ॥१५॥

शक्र उवाच ॥
स्थाने संशयितुं विप्र तव वक्ष्यामि कारणम् ॥
कल्पे तत्पुरुषे वृत्तं ब्रह्मणः परमेष्ठिनः ॥१६॥

ससर्ज सकलं ध्यात्वा ब्रह्माणं परमेश्वरः ॥
जनार्दनो जगन्नाथः कल्पे वै मेघवाहने ॥१७॥

दिव्यं वर्षसहस्रं तु मेघो भूत्वावहद्धरम् ॥
नारायणो महादेवं बहुमानेन सादरम् ॥१८॥

दृष्ट्वा भावं महादेवो हरेः स्वात्मनि शंकरः ॥
प्रददौ तस्य सकलं स्रष्टुं वै ब्रह्मणा सह ॥१९॥

तदा तं कल्पमाहुर्वै मेघवाहनसंज्ञया ॥
हिरण्यगर्भस्तं दृष्ट्वा तस्य देहोद्भवस्तदा ॥२०॥

जनार्दनसुतः प्राह तपसा प्राप्य शंकरम् ॥
तव वामांगजो विष्णुर्दक्षिणांगभवो ह्यहम् ॥२१॥

मया सह जगत्सर्वं तथाप्यसृजदच्युतः ॥
जगन्मयोवहद्यस्मान्मेघो भूत्वा दिवानिशम् ॥२२॥

भवंतमवहद्विष्णुर्देवदेवं जगद्गुरुम् ॥
नारायणादपि विभो भक्तोहं तव शंकर ॥२३॥

प्रसीद देहि मे सर्वं सर्वात्मत्वं तव प्रभो ॥
तदाथ लब्ध्वा भगवान् भवात्सर्वात्मतां क्षणात् ॥२४॥

त्वरमाणोथ संगम्य ददर्श पुरुषोत्तमम् ॥
एकार्णवालये शुभ्रे त्वन्धकारे सुदारुणे ॥२५॥

हेमरत्नचिते दिव्ये मनसा च विनिर्मिते ॥
दुष्प्राप्ये दुर्जनैः पुण्यैः सनकाद्यैरगोचरे ॥२६॥

जगदावासहृदयं ददर्श पुरुषं त्वजः ॥
अनंत भोगशय्यायां शायिनं पंकजेक्षणम् ॥२७॥

शंखचक्रगदापद्मं धारयन्तं चतुर्भुजम् ॥
सर्वाभरणसंयुक्तं शशिमंडलसन्निभम् ॥२८॥

श्रीवत्स लक्षणं देवं प्रसन्नास्यं जनार्दनम् ॥
रमामृदुकरांभोजस्पर्शरक्तपदांबुजम् ॥२९॥

परमात्मानमीशानं तमसा कालरूपिणम् ॥
रजसा सर्वलोकानां सर्गलीलाप्रवर्तकम् ॥३०॥

सत्त्वेन सर्वभूतानां स्थापकं परमेश्वरम् ॥
सर्वात्मानं महात्मानं परमात्मानमीश्वरम् ॥३१॥

क्षीरार्णवेऽमृतमये शायिनं योगनिद्रया ॥
तं दृष्ट्वा प्राह वै ब्रह्मा भगवन्तं जनार्दनम् ॥३२॥

ग्रसामि त्वां प्रसादेन यथापूर्वं भवानहम् ॥
स्मयमानस्तु भगवान् प्रतिबुध्य पितामहम् ॥३३॥

उदैक्षत महाबाहुः स्मितमीषच्चकार सः ॥
विवेश चांडजं तं तु ग्रस्तस्तेन महात्मना ॥३४॥

ततस्तं चासृजद्ब्रह्म भ्रुवोर्मध्येन चाच्युतम् ॥
सृष्टस्तेन हरिः प्रेक्ष्य स्थितस्तस्याथ सन्निधौ ॥३५॥

एतस्मिन्नंतरे रुद्रः सर्वदेवभवोद्भवः ॥
विकृतं रूपमास्थाय पुरा दत्तवरस्तयोः ॥३६॥

आगच्छद्यत्र वै विष्णुर्विश्वात्मा परमेश्वरः ॥
प्रसादमतुलं कर्तुं ब्रह्मणश्च हरेः प्रभुः ॥३७॥

ततः समेत्य तौ देवौ सर्वदेवभवोद्भवम् ॥
अपश्यतां भवं देवं कालाग्निसदृशं प्रभुम् ॥३८॥

तौ तं तुष्टुवतुश्चैव शर्वमुग्रं कपर्दिनम् ॥
प्रणेमतुश्च वरदं बहुमानेन दूरतः ॥३९॥

भवोपि भगवान् देवमनुगृह्य पितामहम् ॥
जनार्दनं जगन्नाथस्तत्रैवांतरधीयत ॥४०॥

इति श्रीलिंगमहापुराणे पूर्वभागे ब्रह्मणो वरप्रदानं नाम सप्तत्रिंशोऽध्यायः ॥३७॥