३४१ .
उदरांचा राणा देवांचे मंडण । वेगी माझे गुण पालटावे ॥१॥
हेंचि आतां मज देई रे राघवा । माझी चिंता देवा असो द्यावी ॥२॥
मज अभाविका भावार्थ लागावा । विकल्प त्यागावा अंतरीचा ॥३॥
सर्वकाळ ध्यान तुझेचि चिंतन । ऐसे माझे मन करी देवा ॥४॥
परस्त्रीकांचना निर्मळ वासना । तुझिया भजना सावधान ॥५॥
माझे उणे पुरे देवे सांभाळावे । सनाथ करावे दास म्हणे ॥६॥
३४२ .
उतावेळ चित्त भेटीचे आरत । पुरवी मनोरथ मायबापा ॥१॥
रात्रंदिस जीव लागलासे झासा । उच्चाट मानसा वाटतसे ॥२॥
पराधेन जिणे काय करुं रामा । नेईं निजधामा माहियेरा ॥३॥
तुजविण रामा मज कोण आहे । विचारुनि पाहे मायबाप ॥४॥
रामीरामदास बहू निर्बूजला । मीतूंपणा ठेला बोळवोनी ॥५॥
३४३ .
तुजविण देवा मज कोणी नाही । माझी चिंता कांही असो द्यावी ॥१॥
वैराग्ये कनिष्ठ अभावे वरिष्ठ । माझे मनी नष्ट संदेहता ॥२॥
विवेके सांडिले ज्ञाने वोसंडिले । चित्त हे लागले तुझे पायी ॥३॥
विद्या ना वैभव नेणे हावभाव । परि माझा भाव तुझ्या पायी ॥४॥
तुझे नाम वाचे उच्चारित असे । अंतरी विश्वासे धरियेले ॥५॥
रामदास म्हणे मी तुझे अज्ञान । माझे समाधान करी देवा ॥६॥
३४४ .
संसार करावा जीवे सर्व भावे । तुज विसंभावे अंतरंगा ॥१॥
ऐसे मज नको करुं रे राघवा । माझा सावाधावा तूंचि एक ॥२॥
स्वये महापापी पापचि वर्तावे । सज्जना निंदावे सावकाश ॥३॥
दोष राहाटणे या पोटाकारणे । सज्जनाचे उणे काढूं पाहे ॥४॥
कर्म करवेना धारणा धरवेना । भक्ति उपासना अंतरली ॥५॥
विषयांचे ध्यान लागले अंतरी । दंभ लोकाचारी खटाटोप ॥६॥
निष्ठा भ्रष्ट जाली स्नानसंध्या गेली । दुराशा लागली कांचनाची ॥७॥
देवधर्म धडे ते ठायी वेंचीना । पुण्य ते सांचीना कदाकाळी ॥८॥
स्वधर्म स्वधर्म बुडाला परिग्रहे नेला । वेवादी दादुला भंडरुपी ॥९॥
अशक्त दुर्जन पाहे परन्यून । अभिळासी मन गुंतलेसे ॥१०॥
कीर्तनी बैसला पाहे परनारी । परद्रव्यावरी मन गेले ॥११॥
न दिसे अंतरी देवाची आवडी । पापरुपी जोडी पापराशी ॥१२॥
काम क्रोध दंभ लोभ मोह माया । कीर्तनाच्या ठायां समागम ॥१३॥
घातला उदकी न भिजे पाषाण । हृदय कठिण तयापरी ॥१४॥
स्वये नेणे हित श्रवणी दुश्चित । चंचळ हे चित्त स्थिर नाही ॥१५॥
तुझिये रंगणी राहे अभिमान । नाही समाधान दास म्हणे ॥१६॥
३४५ .
राघोबा उदारा ये माझ्या मंदिरा । जानकीच्या वरा रामराया ॥१॥
संसाराच्या संगे फार दुःखी जालो । म्हणोनिया आलो शरण तुज ॥२॥
चित्त निरंतर जडले तुझे पायी । धांवोनिया येई रामराया ॥३॥
त्राहे त्राहे त्राहे वाट तुझी पाहे । येऊनियां राहे हृदयामाजी ॥४॥
प्रेमे स्फुंदताहे उभारोनि बाहे । वाट तुझे पाहे रामदास ॥५॥
३४६ .
बिभीषण भावे शरण आला परी । तुज सिंधुतीरी ऐकुनीयां ॥१॥
तात्काळाचि तुवां आश्वासिले त्यासी । तैसे हे आम्हांसी रे कैचे रामा ॥ध्रु०॥
धारिष्ट आमुचे पाहे सर्वोत्तमा । कलियुगीचे रे रामा दास तुझे ॥२॥
दर्शन सुग्रीवा आधी सौख्य दिले । मग तेणे केले रे दास्य तुझे ॥३॥
तुजलागी प्राण वेंचिले वानरी । परि तूं धनुर्धारी रे पाठीराखा ॥४॥
तुझे रुप दृष्टी नसोनीयां ठावे । नामी सर्वभावे विश्वासले ॥५॥
सकळांहूनि साना रामदास जालो । परिवारेंसि आलो शरण तुज ॥६॥
३४७ .
गणिकेने देवा काय भजन केले । संकेते घेतले नाम तूझे ॥१॥
काय त्या नामाची वीरे गेली आतां । सांग बा रघुनाथा मायबाप ॥२॥
तैं तुज होते दिनानाथपण । आतां उद्यापन केले त्याचे ॥३॥
पातकाचा निधी अजामेळ जाण । स्मरे नारायण पुत्र मोहे ॥४॥
तयासाठी कैसे विमान उतरावे । आम्हा न पावावे शरणागत ॥५॥
रामदास म्हणे न बोले पुढती । उगला चि श्रीपति येई आतां ॥६॥
३४८ .
तरियेला शिळा किर्ति दिगंतरी । त्याहुनी मी भारी जड जालो ॥१॥
परद्वारी नारी वेश्या हे कुंटिणी । राघवस्मरणे तरियेली ॥२॥
अजामेळ पापी पातकी ब्राह्मण । पुत्र नारायण म्हणताम तरला ॥३॥
ऐसे त्वां पतित अनंत तरिले । किती उद्धरीले असंख्यात ॥४॥
रामदास म्हणे म्यांचि काय केले । मज ती पाउले दाखवाल ॥५॥
३४९ .
रामा तुझ्या स्वामीपणे । मानी ब्रह्मांड ठेंकणे ॥
तुजविण कोण जाणे । अंतर आमुचे ॥१॥
तुजविण मज माया । नाही रामराया ॥
आम्हां अनाथां कासया उपेक्षिसी ॥२॥
तुज समुदाय दासांचा । परी आम्हां स्वामी कैचा ॥
तुजसाठी जिवलगाचा । संग सोडिला ॥३॥
सगुण रघुनाथ मुद्दल । माझे हेंचि भांडवल ॥
दास करुनि पैलपार । टाकीं या भवाचे ॥४॥
३५० .
राम माझी माय कईं भेटईल । वोरसे देईल आलिंगन ॥१॥
संसाराचे दुःख दाटले मानसी । ते मी तुजपाशी सांगईन ॥२॥
उतावीळ चित्त उभारुनि बाहे । रामदास पाहे वाट तुझी ॥३॥