एकपाद राजकपोतासन १ **

(चित्र क्र.५४२)
एकपाद म्हणजे एक पाय किंवा पाऊल. कपोत म्हणजे कबुतर. राजकपोत म्हणजे कबुतरांचा राजा. या आसनात छाती त्या मुख्य कबुतराच्या छातीसारखी फुगवली जाते, म्हणून हे नाव पडले आहे.

पध्दती
१. जमीनीवर पाय सरळ समोर पसरुन बसा. (चित्र क्र.७७)
२. उजवा गुडघा वाकवा आणि उजवी खोट डाव्या मांडीच्या मुळाशी टेकेल अशा बेताने उजवे पाऊल जमिनीवर ठेवा. उजवा गुडघा जमिनीवर ठेवा.
३. डावा पाय मागे घ्या व संपूर्ण पाय जमिनीवर ताठ ठेवा. डाव्या मांडीची पुढची बाजू, गुडघा, नडगी व डाव्या पावलाच्या बोटाचा वरचा भाग जमिनीला लगटून राहील.
४. तळहात कमरेवर ठेवा. छाती पुढे न्या. मान ताणा, डोके शक्य तितके मागे झोकून द्या. आणि या प्रारंभिक स्थितीत काही काळ शरीर तोलून राहा. (चित्र क्र.५३९)
५. आता पुढच्या बाजूस हात जमिनीवर ठेवा. डावा गुडघा वाकवा आणि डावे पाऊल डोक्याच्या जवळ न्या. गुडघ्यापासून घोटयापर्यंतचा डावा पाय जमिनीशी काटकोनात असायला हवा. हे साधण्यासाठी डाव्या मांडीचे स्नायू आवळून धरा.
६. श्वास सोडून उजवा हात डोक्यावरुन आणा आणि डावे पाऊल उजव्या हाताने घट्ट पकडा. (चित्र क्र.५४०) काही श्वास घ्या. पुन्हा श्वास सोडा आणि डावे पाऊल डाव्या हाताने पकडा. (चित्र क्र.५४०) काही श्वास घ्या. पुन्हा श्वास सोडा आणि डावे पाऊल डाव्या हाताने पकडा. डावे पाऊल डोक्याला टेकून ठेवा. (चित्र क्र.५४१)
७. छाती पुढे न्या, हात आणखी खाली सरकवा, घोटे घट्ट पकडा आणि वरचा ओठ डाव्या खोटेला स्पर्शेल अशा बेताने डोके खाली न्या.
८. डाव्या घोटयाची हातांची पकड एकामागून एक अशी सोडा आणि तळहात जमिनीवर ठेवा. डावा पाय ताठ करा आणि समोर आणा. मग उजवा पाय ताठ करा.
९. आधीच्या इतकाच वेळ हे आसन पुन्हा दुसर्‍या बाजूने करा. आता डावे पाऊल उजव्या मांडीच्या मुळाला स्पर्शेल, उजवा पाय मागे लांबवला जाईल आणि दोन्ही हात डोक्यामागे नेऊन उजवे पाऊल पकडले जाईल.