प र मा र्थ यो गः– योगसाधनम्
गायत्रीं शिरसा साद्धं जपेद्व्याहृतिपूर्विकाम् ॥
त्रिवारमायतप्राणाः प्राणायामस्स उच्यते ॥९॥
गतागता निवर्तन्ते चन्द्रसूर्यादयो ग्रहाः ||
अद्यापि न निवर्तन्ते योगध्यानपरायणाः ॥१०॥
शतमब्दं तपस्तप्त्वा कुशाग्रापः पिबेद्विजः ॥
तदाप्नोति फलं देवि विप्राणां धारणकया ॥११॥
यो द्विजः कल्यमुत्थाय प्राणायामकमाचरेत् ।।
सर्व पापं निहन्त्याशु ब्रह्मलोकं स गच्छति ॥१२॥
योऽतन्द्रितस्सदैकान्ते प्राणायामपरो भवेत् ॥
जरां मृत्युं विनिर्जित्य वायुगा खेचरीति सः ॥१३॥
सिद्धस्य भजते रूपं कान्ति मेधां पराक्रमम् ॥
शौर्य वायुसमो गत्या सौख्यं श्लाघ्यं परं सुखम् ॥१४॥
एतत्कथितमशेषं वायोसिद्धि यदाप्नुते योगी ॥
यत्तेजसोऽपि लभते तत्ते वक्षामि देवेशि ॥१५॥
स्थित्वा सुखासने स्वे शेते जनवचनहीने तु ||
शशिरवियुतया तेजः प्रकाशयन्मध्यमे देशे ॥१६॥
वह्निगतं भ्रूमध्ये प्रकाशते यस्त्वतन्द्रितो योगी ॥
दोपहनध्वान्ते पश्येन्यूनमसंशयं लोके ||१७||
नेत्रे करशाखाभिः किञ्चित्संपोड्य यत्नतो योगी ॥
तारं पश्यन्ध्यायेन्मुहूर्तमद्धं तमेकभावोऽपि ॥१८॥
ततस्तु तमसि ध्यायन्पश्यते ज्योतिरैश्वरम् ॥
श्वेतं रक्तं तथा पोतं कृष्णमिन्द्रधनुष्प्रभम् ॥१९॥
भ्रुवोर्मध्ये ललाटस्थं बालार्कसमतेजसम् ||
तं विदित्वा तु कामाङगो कोडते कामरूप ॥२०
कारणप्रशमावेशं परकायप्रवेशनम् ॥
अणिमादिगुणावाप्तिर्मनसा चावलोकनम् ॥२१॥
दूरश्रवणविज्ञानमवृश्यं बहुरूपधृक् ॥
सन्तताभ्यासयोगेन खेचरत्वं प्रजायते ॥२२॥
A
२७३